Aramika
1) Sappi (p. 680) Sappi Sappi (nt.) [Vedic sarpis] clarified butter, ghee D i.9, 141, 201; A i.278; A ii.95, 207 (˚tela); iii.219; iv.103; Sn 295 (˚tela). Dhs 646; J i.184; ii.43; iv.223 (˚tela); Vin i.58, etc. -- ˚maṇḍa [cp. BSk. sarpimaṇḍa Divy 3 etc.] the scum, froth, cream of clarified butter, the best of ghee D i.201; A ii.95; VvA 172; Pug 70; its tayo guṇā Miln 322.
1) Navanīta (p. 348) Navanīta Navanīta (nt.) & nonīta [cp. Ved. navanīta] fresh butter Vin i.244 (cp. gorasa); D i.201; M iii.141; Pv iii.55 (nonīta); Pug 69, 70; Miln 41, Dhs 646, 740; DhA i.417; PvA 199.
1) Tela (p. 307) Tela Tela (nt.) [from tila] sesamum -- oil (prepared from tila seeds), oil in general (tela=tilatelādika DA i.93): used for drinking, anointing & burning purposes Vin i.205, 220, 245, etc.; A i.209, 278 (sappi vā t. vā); ii.122≈(tattena pi telena osiñcante; punishment of pouring over with boiling oil); J i.293; ii.104; Pv iv.148 (tiṇena telaŋ pi na tvaŋ adāsi: frequent as gift to mendicants)
1) Madhu (p. 519) Madhu Madhu [cp. Vedic madhu, Gr. me/qu wine, Lith. medùs honey, midùs wine, Ohg. metu=Ger. met wine. Most likely to root *med to be full of juice: see under madati] honey J i.157 sq.; iv.117; Dh 69 (madhū vā read as madhuvā)
1) Phāṇita (p. 478) Phāṇita Phāṇita (nt.) [cp. Epic Sk. phāṇita] 1. juice of the sugar cane, raw sugar, molasses (ucchu -- rasaŋ gahetvā kataphāṇitaŋ VvA 180) Vin ii.177; D i.141; Vv 3525; 404; J i.33, 120, 227; Miln 107; DhA ii.57. phāṇitassa puṭaŋ a basket of sugar S i.175;
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
Seyyathāpi bhūmija, puriso khīratthiko khīragavesī khīrapariyesanaṃ caramāno gāviṃ taruṇavacchaṃ visāṇato āviñjeyya, āsañcepi karitvā gāviṃ taruṇavacchaṃ visāṇato āviñjeyya, abhabbo khīrassa adhigamāya. Anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, abhabbo khīrassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā vālikaṃ doṇiyā ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ pīḷeyya, abhabbo khīrassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā gāviṃ taruṇavacchaṃ visāṇato āviñjeyaya, abhabbo khīrassa adhigamāya. Taṃ kissa hetu: ayoni hesā bhūmija, khīrassa adhigamāya. Evameva kho bhūmija, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā micchādiṭṭhino micchāsaṅkappā micchāvācā micchākammantā micchāājīvā micchāvāyāmā micchāsatī micchāsamādhino te āsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti. Abhabbā phalassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, abhabbā phalassa adhigamāya. Āsañca anāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, abhabbā phalassa adhigamāya. Nevāsaṃ nānāsañcepi karitvā brahmacariyaṃ caranti, abhabbā phalassa adhigamāya. Taṃ kissa hetu: ayoni hesā1 bhūmija, phalassa adhigamāya.
”Suppose a man in need of milk, looking for milk, wandering in search of milk, would twist the horn of a newly-calved cow. If he were to twist the horn of a newly-calved cow even when having made a wish [for results]… having made no wish… both having made a wish and having made no wish… neither having made a wish nor having made no wish, he would be incapable of obtaining results. Why is that? Because it is an inappropriate way of obtaining results.
“In the same way, any brahmans or contemplatives endowed with wrong view, wrong resolve, wrong speech, wrong action, wrong livelihood, wrong effort, wrong mindfulness, & wrong concentration: If they follow the holy life even when having made a wish [for results]… having made no wish… both having made a wish and having made no wish… neither having made a wish nor having made no wish, they are incapable of obtaining results. Why is that? Because it is an inappropriate way of obtaining results.
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[440] ‘‘Seyyathāpi, citta, gavā khīraṃ, khīramhā dadhi, dadhimhā navanītaṃ, navanītamhā sappi, sappimhā sappimaṇḍo. Yasmiṃ samaye khīraṃ hoti, neva tasmiṃ samaye dadhīti saṅkhaṃ gacchati, na navanītanti saṅkhaṃ gacchati, na sappīti saṅkhaṃ gacchati, na sappimaṇḍoti saṅkhaṃ gacchati; khīraṃ tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Yasmiṃ samaye dadhi hoti…pe… navanītaṃ hoti… sappi hoti… sappimaṇḍo hoti, neva tasmiṃ samaye khīranti saṅkhaṃ gacchati, na dadhīti saṅkhaṃ gacchati, na navanītanti saṅkhaṃ gacchati, na sappīti saṅkhaṃ gacchati; sappimaṇḍo tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Evameva kho, citta, yasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābho hoti…pe… yasmiṃ, citta, samaye manomayo attapaṭilābho hoti…pe… yasmiṃ, citta, samaye arūpo attapaṭilābho hoti, neva tasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati, na manomayo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati; arūpo attapaṭilābho tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Imā kho citta, lokasamaññā lokaniruttiyo lokavohārā lokapaññattiyo , yāhi tathāgato voharati aparāmasa’’nti.
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
"Just as when milk comes from a cow, curds from milk, butter from curds, ghee from butter, and the skimmings of ghee from ghee. When there is milk, it's not classified as curds, butter, ghee, or skimmings of ghee. It's classified just as milk. When there are curds... When there is butter... When there is ghee... When there are the skimmings of ghee, they're not classified as milk, curds, butter, or ghee. They're classified just as the skimmings of ghee.
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[159]
Annānamatho pānānaṃ, khādanīyānamathopi vatthānaṃ;
Laddhāna sannidhiṃ kayirā, na ca parittase tāni alabhamāno.
Annānamathopānānaṃ, khādanīyānamathopi vatthānanti. Annānanti odano kummāso sattu maccho maṃsaṃ. Pānānanti aṭṭha pānāni – ambapānaṃ, jambupānaṃ, cocapānaṃ, mocapānaṃ, madhupānaṃ , muddikapānaṃ, sālukapānaṃ, phārusakapānaṃ. Aparānipi aṭṭha pānāni – kosambapānaṃ, kolapānaṃ, badarapānaṃ, ghatapānaṃ, telapānaṃ, payopānaṃ, yāgupānaṃ, rasapānaṃ. Khādanīyānanti piṭṭhakhajjakaṃ, pūvakhajjakaṃ, mūlakhajjakaṃ, tacakhajjakaṃ, pattakhajjakaṃ, pupphakhajjakaṃ, phalakhajjakaṃ. Vatthānanti cha cīvarāni – khomaṃ, kappāsikaṃ, koseyyaṃ, kambalaṃ, sāṇaṃ, bhaṅganti – annānamatho pānānaṃ khādanīyānamathopi vatthānaṃ.
Laddhā na sannidhiṃ kayirāti. Laddhāti laddhā labhitvā adhigantvā vinditvā paṭilabhitvā na kuhanāya, na lapanāya, na nemittikatāya, na nippesikatāya, na lābhena lābhaṃ nijigīsanatāya nijigiṃsanatāya (sī. syā.), na kaṭṭhadānena, na veḷudānena, na pattadānena, na pupphadānena, na phaladānena, na sinānadānena, na cuṇṇadānena, na mattikādānena, na dantakaṭṭhadānena, na mukhodakadānena, na cāṭukamyatāya, na muggasūpyatāya na muggasuppatāya (sī.), na muggasūpatāya (syā.), na pāribhaṭayayatāya, na pīṭhamaddikatāya piṭṭhimaṃsikatāya (sī.), piṭṭhimaddikatāya (ka.), na vatthuvijjāya, na tiracchānavijjāya, na aṅgavijjāya, na nakkhattavijjāya, na dūtagamanena, na pahiṇagamanena, na jaṅghapesaniyena, na vejjakammena, na navakammena, na piṇḍapaṭipiṇḍakena, na dānānuppadānena dhammena samena laddhā labhitvā adhigantvā vinditvā paṭilabhitvāti – laddhā. Na sannidhiṃ kayirāti annasannidhiṃ pānasannidhiṃ vatthasannidhiṃ yānasannidhiṃ sayanasannidhiṃ gandhasannidhiṃ āmisasannidhiṃ na kareyya na janeyya na sañjaneyya na nibbatteyya nābhinibbatteyyāti – laddhā na sannidhiṃ kayirā.
Na ca parittase tāni alabhamānoti. Annaṃ vā na labhāmi , pānaṃ vā na labhāmi, vatthaṃ vā na labhāmi, kulaṃ vā na labhāmi, gaṇaṃ vā na labhāmi, āvāsaṃ vā na labhāmi, lābhaṃ vā na labhāmi, yasaṃ vā na labhāmi, pasaṃsaṃ vā na labhāmi, sukhaṃ vā na labhāmi, cīvaraṃ vā na labhāmi, piṇḍapātaṃ vā na labhāmi, senāsanaṃ vā na labhāmi, gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ vā na labhāmi, gilānupaṭṭhākaṃ vā na labhāmi, ‘‘appaññātomhī’’ti na taseyya na uttaseyya na parittaseyya na bhāyeyya na santāsaṃ āpajjeyya , abhīrū assa achambhī anutrāsī apalāyī, pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃso vihareyyāti – na ca parittase tāni alabhamāno.
Tenāha bhagavā –
‘‘Annānamatho pānānaṃ, khādanīyānamathopi vatthānaṃ;
Laddhā na sannidhiṃ kayirā, na ca parittase tāni alabhamāno’’ti.
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
Tena samayena buddho bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena aññatarena brāhmaṇena saṅghassa payopānaṃ paṭiyattaṃ hoti. Bhikkhū surusurukārakaṃ khīraṃ pivanti.
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[៤៤០] ‘‘សេយ្យថាបិ, ចិត្ត, គវា ខីរំ, ខីរម្ហា ទធិ, ទធិម្ហា នវនីតំ, នវនីតម្ហា សប្បិ, សប្បិម្ហា សប្បិមណ្ឌោ។ យស្មិំ សមយេ ខីរំ ហោតិ, នេវ តស្មិំ សមយេ ទធីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន នវនីតន្តិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន សប្បីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន សប្បិមណ្ឌោតិ សង្ខំ គច្ឆតិ; ខីរំ ត្វេវ តស្មិំ សមយេ សង្ខំ គច្ឆតិ។ យស្មិំ សមយេ ទធិ ហោតិ…បេ.… នវនីតំ ហោតិ… សប្បិ ហោតិ… សប្បិមណ្ឌោ ហោតិ, នេវ តស្មិំ សមយេ ខីរន្តិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន ទធីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន នវនីតន្តិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន សប្បីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ; សប្បិមណ្ឌោ ត្វេវ តស្មិំ សមយេ សង្ខំ គច្ឆតិ។ ឯវមេវ ខោ, ចិត្ត, យស្មិំ សមយេ ឱឡារិកោ អត្តបដិលាភោ ហោតិ…បេ.…
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[៦២៧] តេន សមយេន ពុទ្ធោ ភគវា កោសម្ពិយំ វិហរតិ ឃោសិតារាមេ។ តេន ខោ បន សមយេន អញ្ញតរេន ព្រាហ្មណេន សង្ឃស្ស បយោបានំ បដិយត្តំ ហោតិ។ ភិក្ខូ សុរុសុរុការកំ ខីរំ បិវន្តិ។ អញ្ញតរោ នដបុព្ពកោ ភិក្ខុ ឯវមាហ – ‘‘សព្ពោយំ...
To make the different more clear for Venerables of the Khmer land:
ភេសជ្ជៈទាំង៥
sappi សប្បិ, Ghee (https://en.m.wikipedia.org/wiki/Ghee), fat, oil from Butter (navanīta)
navanīta នវនីត, បឺរ(ខ្លាញ្ញទឹកដោះគោ), butter (https://en.m.wikipedia.org/wiki/Butter) (maybe incl. very fat chees)
tela តេល, ប្រេង ឆា ពី សណ្ដែក ឬ ល្ង (sesame, corn) oil (https://en.m.wikipedia.org/wiki/Cooking_oil)
madhu មធុ, ទឹកឃ្មុំ, honey
phāṇita ផាណិត, ស្ករ, sugar (general)
Now to understand the process from khīra, ខីរ ទឹកដោះ (water from breast) to សប្បិ:Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[៤៤០] ‘‘សេយ្យថាបិ, ចិត្ត, គវា ខីរំ, ខីរម្ហា ទធិ, ទធិម្ហា នវនីតំ, នវនីតម្ហា សប្បិ, សប្បិម្ហា សប្បិមណ្ឌោ។ យស្មិំ សមយេ ខីរំ ហោតិ, នេវ តស្មិំ សមយេ ទធីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន នវនីតន្តិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន សប្បីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន សប្បិមណ្ឌោតិ សង្ខំ គច្ឆតិ; ខីរំ ត្វេវ តស្មិំ សមយេ សង្ខំ គច្ឆតិ។ យស្មិំ សមយេ ទធិ ហោតិ…បេ.… នវនីតំ ហោតិ… សប្បិ ហោតិ… សប្បិមណ្ឌោ ហោតិ, នេវ តស្មិំ សមយេ ខីរន្តិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន ទធីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន នវនីតន្តិ សង្ខំ គច្ឆតិ, ន សប្បីតិ សង្ខំ គច្ឆតិ; សប្បិមណ្ឌោ ត្វេវ តស្មិំ សមយេ សង្ខំ គច្ឆតិ។ ឯវមេវ ខោ, ចិត្ត, យស្មិំ សមយេ ឱឡារិកោ អត្តបដិលាភោ ហោតិ…បេ.…
khīra ខីរ = ទឹកដោះ milk from the giver
dadhi ទធិ = ទឹកដោះ ទ្បើងឬក្លាយ curds (fresh cheese, yoghurt), see dadhi (https://en.m.wikipedia.org/wiki/Dahi_(curd))
navanīta នវនីត = បឺរ butter
sappi ៃសប្បិ= ប្រេង ពី បឺរ ghee
So milk is seemingly not incl. in the 5 tonics.
But there is the list of 8 juices, incl. payopānaṃ, ពយោបានំ, seemingly meaning milk-juice/product andNamo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[៦២៧] តេន សមយេន ពុទ្ធោ ភគវា កោសម្ពិយំ វិហរតិ ឃោសិតារាមេ។ តេន ខោ បន សមយេន អញ្ញតរេន ព្រាហ្មណេន សង្ឃស្ស បយោបានំ បដិយត្តំ ហោតិ។ ភិក្ខូ សុរុសុរុការកំ ខីរំ បិវន្តិ។ អញ្ញតរោ នដបុព្ពកោ ភិក្ខុ ឯវមាហ – ‘‘សព្ពោយំ...
...seems to support that ខីរ (milk) is incl. in ពយោបានំ (milk-juice/products).
_/\_ _/\_ _/\_
Bhante Johann,
Kana told Bhante Indaññāno about this topic and Bhante said that milk is not pañcabhesajja and then cited the five tonics
Sappi
Navanīta
Tela
Madhu
Phāṇita
wich are allowed to consume in the afternoon.
_/\_ _/\_ _/\_
Bhante Johann,
Bhante told, that milk, even when it is mixed with others is not allowed to be consume in the afternoon. Gave a example:
This cup of tea, mixed up with sugar is allowable to consume in the afternoon.
But when this cup of tea is mixed with milk, it is no more allowed to consume it in the afternoon, because it contains milk.
Now Kana has to leave, time for evening puja.
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[១៥៩]
អន្នានមថោ បានានំ, ខាទនីយានមថោបិ វត្ថានំ;
លទ្ធា ន សន្និធិំ កយិរា, ន ច បរិត្តសេ តានិ អលភមានោ។
អន្នានមថោ បានានំ, ខាទនីយានមថោបិ វត្ថានន្តិ។ អន្នានន្តិ ឱទនោ កុម្មាសោ សត្តុ មច្ឆោ មំសំ។ បានានន្តិ អដ្ឋ បានានិ – អម្ពបានំ, ជម្ពុបានំ, ចោចបានំ, មោចបានំ, មធុបានំ , មុទ្ទិកបានំ, សាលុកបានំ, ផារុសកបានំ។ អបរានិបិ អដ្ឋ បានានិ – កោសម្ពបានំ, កោលបានំ, ពទរបានំ, ឃតបានំ, តេលបានំ, បយោបានំ, យាគុបានំ, រសបានំ។ ខាទនីយានន្តិ បិដ្ឋខជ្ជកំ, បូវខជ្ជកំ, មូលខជ្ជកំ, តចខជ្ជកំ, បត្តខជ្ជកំ, បុប្ផខជ្ជកំ, ផលខជ្ជកំ។ វត្ថានន្តិ ឆ ចីវរានិ – ខោមំ, កប្បាសិកំ, កោសេយ្យំ, កម្ពលំ, សាណំ, ភង្គន្តិ – អន្នានមថោ បានានំ ខាទនីយានមថោបិ វត្ថានំ។
លទ្ធា ន សន្និធិំ កយិរាតិ។ លទ្ធាតិ លទ្ធា លភិត្វា អធិគន្ត្វា វិន្ទិត្វា បដិលភិត្វា ន កុហនាយ, ន លបនាយ, ន នេមិត្តិកតាយ, ន និប្បេសិកតាយ, ន លាភេន លាភំ និជិគីសនតាយ និជិគិំសនតាយ (សី. ស្យា.), ន កដ្ឋទានេន, ន វេឡុទានេន, ន បត្តទានេន, ន បុប្ផទានេន, ន ផលទានេន, ន សិនានទានេន, ន ចុណ្ណទានេន, ន មត្តិកាទានេន, ន ទន្តកដ្ឋទានេន, ន មុខោទកទានេន, ន ចាដុកម្យតាយ, ន មុគ្គសូប្យតាយ ន មុគ្គសុប្បតាយ (សី.), ន មុគ្គសូបតាយ (ស្យា.), ន បារិភដយយតាយ, ន បីឋមទ្ទិកតាយ បិដ្ឋិមំសិកតាយ (សី.), បិដ្ឋិមទ្ទិកតាយ (ក.), ន វត្ថុវិជ្ជាយ, ន តិរច្ឆានវិជ្ជាយ, ន អង្គវិជ្ជាយ, ន នក្ខត្តវិជ្ជាយ, ន ទូតគមនេន, ន បហិណគមនេន, ន ជង្ឃបេសនិយេន, ន វេជ្ជកម្មេន, ន នវកម្មេន, ន បិណ្ឌបដិបិណ្ឌកេន, ន ទានានុប្បទានេន ធម្មេន សមេន លទ្ធា លភិត្វា អធិគន្ត្វា វិន្ទិត្វា បដិលភិត្វាតិ – លទ្ធា។ ន សន្និធិំ កយិរាតិ អន្នសន្និធិំ បានសន្និធិំ វត្ថសន្និធិំ យានសន្និធិំ សយនសន្និធិំ គន្ធសន្និធិំ អាមិសសន្និធិំ ន ករេយ្យ ន ជនេយ្យ ន សញ្ជនេយ្យ ន និព្ពត្តេយ្យ នាភិនិព្ពត្តេយ្យាតិ – លទ្ធា ន សន្និធិំ កយិរា។
ន ច បរិត្តសេ តានិ អលភមានោតិ។ អន្នំ វា ន លភាមិ , បានំ វា ន លភាមិ, វត្ថំ វា ន លភាមិ, កុលំ វា ន លភាមិ, គណំ វា ន លភាមិ, អាវាសំ វា ន លភាមិ, លាភំ វា ន លភាមិ, យសំ វា ន លភាមិ, បសំសំ វា ន លភាមិ, សុខំ វា ន លភាមិ, ចីវរំ វា ន លភាមិ, បិណ្ឌបាតំ វា ន លភាមិ, សេនាសនំ វា ន លភាមិ, គិលានបច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារំ វា ន លភាមិ, គិលានុបដ្ឋាកំ វា ន លភាមិ, ‘‘អប្បញ្ញាតោម្ហី’’តិ ន តសេយ្យ ន ឧត្តសេយ្យ ន បរិត្តសេយ្យ ន ភាយេយ្យ ន សន្តាសំ អាបជ្ជេយ្យ , អភីរូ អស្ស អឆម្ភី អនុត្រាសី អបលាយី, បហីនភយភេរវោ វិគតលោមហំសោ វិហរេយ្យាតិ – ន ច បរិត្តសេ តានិ អលភមានោ។
តេនាហ ភគវា –
‘‘អន្នានមថោ បានានំ, ខាទនីយានមថោបិ វត្ថានំ;
លទ្ធា ន សន្និធិំ កយិរា, ន ច បរិត្តសេ តានិ អលភមានោ’’តិ។
Aramika
Lok Ta Varado has shared some reflections and own investigations and opinions by the Brahman Brahm which some might find to be useful for their try in finding relations, (although having no impression of being only slightly related, either outwardly nor inwardly, national-cultural and noble-cultural. But this is something one needs to find out for oneself).
It's actually a paper mainly subjected on discreditating the SouthEastAsian ancestors with the means of tonics, in regard of the 5 tonics, who provided at least also certain bellies, and may match the topic on loṇasociraka as well.
As possible not having access to request wise, not tracing them, one may relay on the other aspects given in the Kalama sutta, for those not related yet, no refuge yet.
Namo tassa bhagavato arahato sammā-sambuddhassa
[៤៣] ភិក្ខុបានបាយក្តី ទឹកក្តី បង្អែមក្តី សំពត់ក្តី មិនគប្បីធ្វើនូវការសន្សំទុកទេ មួយទៀត កាលបើមិនបានវត្ថុទាំងនោះ ក៏មិនគប្បីតក់ស្លុតឡើយ។
[៤៤] អធិប្បាយពាក្យថា បាយក្តី ទឹកក្តី បង្អែមក្តី សំពត់ក្តី ត្រង់ពាក្យថា បាយ គឺបាយ នំ សដូវ ត្រី សាច់។ ពាក្យថា ទឹក គឺទឹក ៨ យ៉ាង គឺ ទឹកស្វាយ ទឹកព្រីង ទឹកចេកមានគ្រាប់ ទឹកចេកឥតគ្រាប់ ទឹកស្រគំ ទឹកចន្ទ ទឹកក្រអៅឈូក ទឹកមាក់ប្រាង។ ទឹក ៨ យ៉ាងដទៃទៀត គឺទឹកសង្ឃ័រ ទឹកពទ្រាតូច ទឹកពទ្រាធំ ទឹកដោះថ្លា ទឹកគឺប្រេង ទឹកបបរ ទឹកដោះស្រស់ ទឹករស (ស្លឹកឈើ ជាដើម)។ ពាក្យថា បង្អែម គឺបង្អែមដែលធ្វើអំពីម្សៅ បង្អែមនំ បង្អែមមើមឈើ បង្អែមសម្បកឈើ បង្អែមស្លឹកឈើ បង្អែមផ្កាឈើ បង្អែមផ្លែឈើ។ ពាក្យថា សំពត់ បានដល់សំពត់ ៦ យ៉ាង គឺសំពត់សម្បកឈើ ១ សំពត់អម្បោះ ១ សំពត់សូត្រ ១ សំពត់រោមសត្វ ១ សំពត់សម្បកធ្មៃ ១ សំពត់ដែលធ្វើដោយវត្ថុទាំងនោះលាយចម្រុះគ្នា ១ ហេតុនោះ (ទ្រង់ត្រាស់ថា) បាយក្តី ទឹកក្តី បង្អែមក្តី សំពត់ក្តី។
[៤៥] អធិប្បាយពាក្យថា បានហើយ មិនគប្បីធ្វើនូវការសន្សំទុកទេ ត្រង់ពាក្យថា បាន គឺបាន បានហើយ យកមកហើយ បានស៊ប់ហើយ បានចំពោះហើយ មិនមែន (បាន) ដោយការកុហក គឺញុំាងសត្វលោកឲ្យភាន់ភាំង មិនមែនដោយការពោលពាក្យរាក់ទាក់ មិនមែនដោយការធ្វើនិមិត្ត គឺពោលបញ្ឆិតបញ្ឆៀង មិនមែនដោយការកិនកំទេចនូវគុណគេ មិនមែនដោយការស្វែងរកលាភដោយលាភ មិនមែនដោយការឲ្យឈើ មិនមែនដោយការឲ្យឫស្សី មិនមែនដោយការឲ្យស្លឹកឈើ មិនមែនដោយការឲ្យផ្កាឈើ មិនមែនដោយការឲ្យផ្លែឈើ មិនមែនដោយការឲ្យលំអិតសម្រាប់ងូត មិនមែនដោយការឲ្យលំអិតសម្រាប់លាប មិនមែនដោយការឲ្យដីស្អិត មិនមែនដោយការឲ្យឈើស្ទន់ មិនមែនដោយការឲ្យទឹកសម្រាប់លប់មុខ មិនមែនដោយការពោលលើកតម្កើងអ្នកដទៃ មិនមែនដោយការពោលពាក្យមិនពិត ដូចសម្លសណ្តែកបាយ មិនមែនដោយការថ្នាក់ថ្នម (នូវកូនត្រកូល) មិនមែនដោយការចូលទៅអង្គុយលើតាំងក្នុងផ្ទះយ៉ាងរហ័ស មិនមែនដោយវត្ថុវិជ្ជា (ការចេះទាយនូវទីភូមិស្ថាន) មិនមែនដោយតិរច្ឆានវិជ្ជា មិនមែនដោយអង្គវិជ្ជា (ការចេះទាយអវយវៈ) មិនមែនដោយនក្ខត្តវិជ្ជា (ការចេះទាយនក្ខត្តឫក្ស) មិនមែនដោយការទៅធ្វើខ្លួនជាទូត មិនមែនដោយការទៅធ្វើខ្លួនជាអ្នកនាំដំណឹងដែលគេផ្តាំ មិនមែនដោយការធ្វើជាអ្នកបំរើគេដោយស្មង មិនមែនដោយវេជ្ជកម្ម មិនមែនដោយនវកម្ម មិនមែនដោយការឲ្យដុំបាយដោយដុំបាយ មិនមែនដោយការឲ្យទៅឲ្យមក គឺបាន បានហើយ យកមកហើយ បានស៊ប់ហើយ បានចំពោះហើយ ដោយធម៌ដ៏ស្មើ ហេតុនោះ (ទ្រង់ត្រាស់ថា) បានហើយ។ ពាក្យថា មិនគប្បីធ្វើនូវការសន្សំទេ គឺមិនគប្បីធ្វើ មិនគប្បីឲ្យកើត មិនគប្បីឲ្យកើតព្រម មិនគប្បីបង្កើត មិនគប្បីបង្កើតចំពោះនូវការសន្សំបាយ ការសន្សំទឹក ការសន្សំសំពត់ ការសន្សំយាន ការសន្សំទីដេក ការសន្សំគ្រឿងក្រអូប ការសន្សំអាមិសៈ ហេតុនោះ (ទ្រង់ត្រាស់ថា) បានហើយ មិនគប្បីធ្វើនូវការសន្សំទេ។