Virtual Dhamma-Vinaya Vihara

Studies, projects & library - [Studium, Projekte & Bibliothek] (brahma & nimmanarati deva) => Translation projects - [Übersetzungsprojekte] => Studygroups & Dhamma Dana - [Studiengruppen & Dhamma Dana] => Zugang zur Einsicht - [Access to Insight] => Topic started by: Dhammañāṇa on November 15, 2018, 04:54:02 PM

Title: [ati] អាចារ្យថាន Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on November 15, 2018, 04:54:02 PM

Aramika   *

Dieses neue Thema (bzw. diese/r Beitrag/e) wurde  aus abgetrennten Beiträgen, ursprünglich in និម្មិតចេតិយ ពី ហាំង ជា អាចារ្យថាន - Cetiya-nimmita of Acariya Than Chea Haing (http://forum.sangham.net/index.php?topic=8971.0), hinzugefügt. Für ev. ergänzende Informationen zur sehen Sie bitte das Ursprugsthema ein. Anumodana!
The new topic (or post/s) here are originaly from និម្មិតចេតិយ ពី ហាំង ជា អាចារ្យថាន - Cetiya-nimmita of Acariya Than Chea Haing (http://forum.sangham.net/index.php?topic=8971.0). For eventual additionally information: please visit also the Topic of origin. Anumodana!
[Original post:]


Sadhu

If Atmapeap understood rightly, the former Ven. and Acariya with the name Hang Hau, Nyom Cheav Villa former honored Uncle, wrote this gift of Dhamma, which Nyom now, in dedication for all relatives and beings, in gratitude toward here uncle, likes to give.

Atma thought it's possible good to make topics as reminder, like Cetiyas, of people who have been follower of the Buddha.

Somehow like a Cetiya in a monastery.

May Nyom correct if it was wrong understood and if different intention, thoughts.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on November 15, 2018, 05:21:45 PM
Kuna Prah Ang _/\_
But His name Chea Haing.
I Kuna first, will put and effort on typing the Book.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 09, 2019, 10:18:45 AM
If Nyom can organice a good pdf scan, the OCR possibility would be helpful, reducing the effort to pove edits then.

/me : could Nyom get already familar with libre office and integrade all Khmer languages tools?
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 09, 2019, 04:16:38 PM
ថ្វាយបង្គំ​ព្រះអង្គ  _/\_ _/\_ _/\_

ដោយការសរសេរចំលង ប្រើពេលយូរ​ និងមិនទាន់ចប់​ កូណា​សូមប្រគេន
សៀវភៅរបស់ អ៊ំ​ ថាន​ជា​ PDF.File​   _/\_ _/\_ _/\_



/me : Attachment received and removed
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 09, 2019, 04:33:01 PM
Sadhu

Atma will look if it is possible to bring into characters. Since made with a phone by pictures and therefore lines not straight: would it be possible to make copy scan.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 09, 2019, 04:34:31 PM
ព្រះអង្គ​  _/\_
កូណាបានភ្លេចថតទំព័រ82  និងកំពុងរកវិធីដើម្បីបញ្ចូលតាមលំដាប់ទំព័រ  _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 09, 2019, 04:49:13 PM
It's no problem to merge it into the other pages if available.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 09, 2019, 04:56:43 PM
Here at test OCR of page five.

Code: [Select]
ជុំ ខ្លះ សូមឧខ្វិសមគ្គផល ចំពោះមាតាបិពាដៃលបាឈាង្គិត្យបខ្ញុំ ។

្សេ ឈ្នះ ស្ពឹមខុទ្ធិសមគ្គផល ជំញ្ចេះសឹបម្សសេទាំងឡាយដែណោផ្តលំបំរំណភ

តើ បវិយត្តសទ្វីម្មដលំទុំ ព្រមនាំងបង្គាញុប្អូវប្រគិបត្តិចមិដល់ខ្ញុំ ៗ ប្រើ
៣- សូមផ្លែងអំណរគុណ ធំពោះអ្នកគ្រប់គ្រងប្រុទេស ដែលបានផ្គលំសុខ
សនិ្នភាពដល់ម្រជាជន មានទាំងរួបទុំផងដែរ ។

៤- សូមថ្លែងអំណរគុណដលំបងប្តូនញាតិមិត្នដែលបានធ្វើសេចប្តឹល្អដលំទុំ ។

ដ៏ ៥- សូមស្មូព្វសត្វទាំងពួងបានធំប័នក្នុងពុទ្វីសាសនា ។

ន្តិ កម្ពុជា. ភ្ជុំពេញ ឆ្មាំ ១៩៩៩

និ្ន ហៅឤចារ្យ ថាន

ចុះ
-ក-

Would it be helpful for an easier writing? Of course most effective online since nice look at the original while correcting. (see attachment)

The better the pdf, the better the OCR (guess every copy shop does such)
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 09, 2019, 05:02:02 PM
 កូណា ព្រះអង្គ _/\_
គឺ​កម្មវិធី​OCR-file​​ ​ដែលទាញយកអក្សរពីសៀវភៅនោះ
អានពុំយល់ទេ ព្រោះសរសេរខុសស្ទើរតែទាំងស្រុង  _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 09, 2019, 05:10:51 PM
កូណា សូមបន្ថែមទំព័រ​ 82​ នៅខាងក្រោយវិញ _/\_

/me : Attachment received and removed here
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 09, 2019, 05:18:35 PM
កូណា ព្រះអង្គ _/\_
គឺ​កម្មវិធី​OCR-file​​ ​ដែលទាញយកអក្សរពីសៀវភៅនោះ
អានពុំយល់ទេ ព្រោះសរសេរខុសស្ទើរតែទាំងស្រុង  _/\_
It's not that much if looking just at the characters and even better if having good pdf-scan.

OCR means "Optical Character Recognition" and is a program, here available for Khmer recognition: http://rnd.niptict.edu.kh/ocr/index.php#

Since the largest size for upload is 10MB my person has split the files.

(Not sure till where Nyom already had typed)

Attached the page 30-59 so that Nyom could test online her self.

1. First click UPLOAD and select the file (which Nyom has downloaded here acariya_than_1-29.pdf (http://accesstoinsight.eu/_media/km/lib/authors/%E1%9E%A2%E1%9E%B6%E1%9E%85%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93/acariya_than_1-29.pdf))

It needs a while. When ready there is a select box under the upload button.

2. Select page. Page will appear in upper frame. One loaded click "RUN OCR" and wait a little. Soon the text recognized will appear below.

3. Best if correcting direct here, then copy it to a odt-file, page by page.

4. select next page in the drop down menu and start with 2. again.

(if step by step pictures are helpful, let Nyom let it be known.)
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 09, 2019, 05:36:31 PM
 :-\ :D _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ជ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 09, 2019, 06:58:55 PM
In the case Nyom Cheav Villa likes to progress and use given tools:

Atma made a quick OCR for the first section (page 2 - 29), added "zero white space", made a odt-file and created a page of all should it make easy to work (multi user). All files and tools are available at the page as well:

អាចារ្យថាន:ផ្លូវប្រកិបត្តិចមិ

Good if using libre office for easier correction of words off line and (hang taken the source from the ati-page) copy and replace the text after each working session.

Wrong "zero white spaces" are of course good if removed.

If Nyom had already written pages, best to simply replace the text of the page section.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 09, 2019, 07:52:53 PM
 :o :o :o  :D :D :D
គឺខុសពាក្យច្រើនណាស់​ ពិបាកកែ
ដូចជាការកាត់ខោអាវខុស ត្រូវកាត់ដេរឡើងវិញ​  _/\_ _/\_ _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 09, 2019, 08:02:13 PM
កូណាបានសរសេរដល់ទំព័រ 74
កូណានឹងបញ្ចូលជាបណ្តើរៗ  _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រកិបត្តិចមិ​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 09, 2019, 08:32:29 PM
Much joy.

Useful if Atma adds the rest in OCR Standard? (in the case if Nyom has a hard to handle it)

/me : Online requires more offensive and direct language, coordination, since not easy to observe the state and deeds of others.

:o :o :o  :D :D :D
គឺខុសពាក្យច្រើនណាស់​ ពិបាកកែ
ដូចជាការកាត់ខោអាវខុស ត្រូវកាត់ដេរឡើងវិញ​  _/\_ _/\_ _/\_

/me : It depends. If one is a fast Khmer writer and skilled, sure. If not so familiar with the key board and not so secure in regard of spelling, surely faster to use the OCR as base.
Not knowing a way of work, it's good to try and simply see (a lot of new tools and things like zero-ws, standards)

Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 10, 2019, 08:50:02 AM
ថ្វាយបង្គំ​ព្រះអង្គ  _/\_ _/\_ _/\_
កូណាបានបញ្ចូលដល់ទំព័រ 29 សូមព្រះអង្គពិនិត្យ  និងកែសម្រួល​ _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 10, 2019, 10:16:37 AM
Sadhu. The advantage of doing it on a "wiki" is that one does not so need to wait on others to give that what one can give/is inspired, and others can contribute "seperate" as long as build on considering it as the "original" (meaning always build on the last version there).

Therefore good to bring first all existing into it, and then starting edits. Otherwise there would be to much danger to confuse versions, possible losing good corrections.

If Nyom let the status aleays be known here, that is a good way in sharing her merits and let others join.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 10, 2019, 02:03:58 PM
 _/\_ _/\_ _/\_
ផ្លូវ​បដិបត្តិ​ធម៌.pdf
បាន​បន្ថែម2 សន្លឹកដែលភ្លេចថត គឺទំព័រ82 និងទំព័រ C
នៅខាងក្រោយបង្អស់   _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 10, 2019, 02:08:39 PM
ផ្លូវ​បដិបត្តិ​ធម៌.pdf

/me : Sadhu, attachment received and removed
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 11, 2019, 08:00:44 PM
On page 11 (អាចារ្យថាន:ផ្លូវប្រកិបត្តិចមិ#p_11) បុ. and វិ. seems to be mixed, maybe one missing above as well.

Atma did some changes in regard of line breaks for easier read and replaced the page headers with page spans (anchors).
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 11, 2019, 08:43:26 PM
កូណា ព្រះអង្គ  _/\_ _/\_ _/\_
កូណាបានផ្ទៀងនឹងសៀវភៅ គឺមិនមាន​ "​ វិ."
កូណាសុំលប់ចោលវិញ _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 11, 2019, 09:04:11 PM
But if បុ is the "student" and វិ the teacher, it looks as if something got mixed up above. My person saw this later, after seeing បុ followed by បុ and did not read further upwardly, just this:

Quote
វិ. បុគ្គលដែលធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវនោះ ប្រាកដជាបានទៅដល់និព្វានឬ ?

បុ. ប្រាកដជាបានទៅដល់ ឲ្យតែបុគ្គលអ្នកដើរនោះមានសេចក្តីបរិសុទ្ធទាំង៧យ៉ាង ។ សេចក្តីបរិសុទ្ធទាំង៧ យ៉ាងនោះគឺ​ សីលវិសុទ្ធិ ១ ចិត្តវិសុទ្ធិ ១​ ទិដ្ឋិវិសុទ្ធ ១​ កង្ខាវិតរណវិសុទ្ធិ ១ មគ្គាមគ្គញាណទស្សនវិសុទ្ធ ១​ បដិបទាញាណទស្សនវិសុទ្ធិ ១​ និងញាណទស្សនវិសុទ្ធ ១ ។

Something seems to be not correct here, maybe also in the original transcription/book.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 11, 2019, 09:12:04 PM
Alright, saw it:

Quote
វិ. ពោធិបក្ខិយធម៌ គួរដល់ពួកបុគ្គលជាពហុសូត្រអ្នកប្រតិបត្តិ ។

បុ. (begin of misstake)  វិសុទ្ធិមគ្គនីមួយៗ សុទ្ធតែជាដងផ្លូវដ៏បរិសុទ្ធឆ្ពោះទៅកាន់ព្រះនិព្វាន ។

វិ បុ. បុគ្គលដែលធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវនោះ ប្រាកដជាបានទៅដល់និព្វានឬ ?

បុ វិ. ប្រាកដជាបានទៅដល់ ឲ្យតែបុគ្គលអ្នកដើរនោះមានសេចក្តីបរិសុទ្ធទាំង៧យ៉ាង ។ សេចក្តីបរិសុទ្ធទាំង៧ យ៉ាងនោះគឺ​ សីលវិសុទ្ធិ ១ ចិត្តវិសុទ្ធិ ១​ ទិដ្ឋិវិសុទ្ធ ១​ កង្ខាវិតរណវិសុទ្ធិ ១ មគ្គាមគ្គញាណទស្សនវិសុទ្ធ ១​ បដិបទាញាណទស្សនវិសុទ្ធិ ១​ និងញាណទស្សនវិសុទ្ធ ១ ។

Then all would be fine here.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 11, 2019, 09:24:34 PM
 កូណា _/\_
បុច្ឆា​ (បុ​.)​=សំណួរ (ពេលខ្លះអ្នកសួរបានយល់ និងឆ្លើយដោយខ្លួនឯង ទើបសួរបន្តទៀត
Ex: បុ.​ វិសុទ្ធិមគ្គនីមួយៗ សុទ្ធតែជាដងផ្លូវដ៏បរិសុទ្ធឆ្ពោះទៅកាន់ព្រះនិព្វាន ។ ​
           បុគ្គលដែលធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវនោះ ប្រាកដជាបានទៅដល់និព្វានឬ ?)​
           
វិសជ្ជនា(វិ.)​​=ឆ្លើយតបពាក្យសួរ
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 11, 2019, 09:27:56 PM
Maybe a look at the colored version above again is useful, Nyom Cheav Villa .

alright, but now, looking also at the original:

Quote
វិ. ពោធិបក្ខិយធម៌ គួរដល់ពួកបុគ្គលជាពហុសូត្រអ្នកប្រតិបត្តិ ។

បុ.  វិសុទ្ធិមគ្គនីមួយៗ សុទ្ធតែជាដងផ្លូវដ៏បរិសុទ្ធឆ្ពោះទៅកាន់ព្រះនិព្វាន ។
វិ បុ. បុគ្គលដែលធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវនោះ ប្រាកដជាបានទៅដល់និព្វានឬ ?

វិ. ប្រាកដជាបានទៅដល់ ឲ្យតែបុគ្គលអ្នកដើរនោះមានសេចក្តីបរិសុទ្ធទាំង៧យ៉ាង ។ សេចក្តីបរិសុទ្ធទាំង៧ យ៉ាងនោះគឺ​ សីលវិសុទ្ធិ ១ ចិត្តវិសុទ្ធិ ១​ ទិដ្ឋិវិសុទ្ធ ១​ កង្ខាវិតរណវិសុទ្ធិ ១ មគ្គាមគ្គញាណទស្សនវិសុទ្ធ ១​ បដិបទាញាណទស្សនវិសុទ្ធិ ១​ និងញាណទស្សនវិសុទ្ធ ១ ។
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 11, 2019, 09:34:51 PM
 កូណា បានកែរួចហើយ អរព្រះគុណ​ ​ព្រះអង្គ  _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 13, 2019, 06:06:32 PM
 ថ្វាយបង្គំព្រះអង្គ_/\_ _/\_ _/\_
ខ្ញុំកូណាសូមប្រគេន អត្ថបទធម៌ Acariya Than-30-59
ដូចខាងក្រោម:

ដល់នូវសភាពទ្រុឌទ្រោមជាបណ្តើរៗ ១ និងលុះទៅក្នុងអំណាចនៃសេចក្តី
ស្លាប់អសារឥតការ ១ ។ រូប ១ ដុំនោះ ជាសំបុកនៃរោគគ្រប់ជំពូក ។
 ជម្ងឺផ្សេងៗរមែងបៀតបៀនរូបនោះ ញុំាងសត្វឲ្យកើតទុក្ខវេទនាជៀស
មិនផុត ។ សេចក្តីនឿយណាយក្នុងរូប សេចក្តីប្រាថ្នាដោះដៃចេញអំពីរូប
ក៏កើតមានឡើងក្នុងសន្តាន ។
បញ្ញាឃើញទុក្ខទោសនៃរូប ជា អាទីនវញាណ ។ សេចក្តីនឿយណាយ
ក្នុងរូប ជា និព្វិទាញាណ ។ ប្រាថ្នាដោះដៃចេញអំពីរួប ជាមុញ្ចិតុកម្យតា
ញាណ ។ ញាណទាំងអម្បាលនេះចាត់ជា កង្ខាវិតរណវិសុទ្ធិ ដដែល
ពីព្រោះអស់សេចក្តីសង្ស័យ អំពីថាតើសារសំខាន់របស់រូបកាយជាយ៉ាងណា ។
បុ.   ខ្ញុំស្តាប់បានហើយ ។ បានសេចក្តីថានេះជាលើកទី ៣ ដែលបុគ្គល
ប្រតិបត្តិវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន បានមួយចំណែកទៀត រីឯលទ្ធផល គឺកើតបាន
នូវ អាទិនវញាណ និពិ្វទាញាណ និងមុញ្ចិតុកម្យតាញាណ ។ តើបន្ទាប់ពី
នេះ គប្បីប្រតិបត្តិអ្វីទៀត ?
វិ.   បន្ទាប់ពីនេះ គប្បីចំរើន អនិច្ចានុបស្សនា ឲ្យទូលាយជាងមុន ដរាប
ដល់បញ្ញាកើតឡើងឃើញថាគ្មានផ្លូវជ្រើសរើសដទៃ ក្រៅអំពីព្យាយាម
----23----
ចំរើនអនិច្ចានុបស្សនា តទៅទៀតទេ ។
បុ.   សូមមេត្តា អធិប្បាយបន្តិចទៀតមើល៍ ។
វិ.   ដែលថា ចំរើនអនិច្ចានុបស្សនាឲ្យទូលាយជាងមុននោះ គឺព្យាយាម
សង្កេតឃើញអនិច្ចលក្ខណនៃជីវិតរស់នៅរាល់ៗថ្ងៃ ។ យើងមិនអាចរស់
នៅដោយផ្តាច់ទំនាក់ទំនងពីធម្មជាតិមានជីវិត និង ឥតជីវិត យ៉ាងដាច់
ស្រឡះតែឯងបានទេ ។ បលិពោធគ្រប់បែបយ៉ាង រមែងកើតមានព្រោះ
ហេតុនៃទំនាក់ទំនងនោះ ទោះបីត្រាច់ទៅកាន់ប្រទេសផ្សេង ឬ ទៅនៅ
ក្នុងព្រៃក្តី ក៏ត្រូវនាំយករូបកាយនេះជាប់ទៅជាមួយផងដែរ ។ អាស្រ័យ
   ឃើញទំនងនេះ បញ្ញាក៏កើតឡើង ដឹងច្បាស់ថាមិនមានផ្លូវណាគួរជ្រើស
រើសក្រៅពីបន្តកិច្ចចំរើនអនិច្ចានុបស្សនា តទៅទៀតទេ ។ បញ្ញាឃើញ
ដូច្នេះចាត់ជា មគ្គាមគ្គញាណទស្សនវិសុទ្ធ ។
វិ.   លុះក្នុងកាលបន្ទាប់មកទៀត តើលោកប្រតិបត្តិអ្វីខ្លះ ?
បុ.   បន្ទាប់មក លោកព្យាយាមអប់រំចិត្តឲ្យថ្នឹកក្នុងការពិចារណាអនិច្ចលក្ខណៈ
នៃរូប ហើយស្វះស្វែងចំរើនសមាធិចិត្ត ដោយមានប្រាថ្នាអោយអស់
 លោភៈ ទោសៈ មោហៈ ពីក្នុងវិសន្តាន ។
----24----   
លុះចំណេរឯខាងក្រោយ សេចក្តីថ្នឹកចិត្តពិចារណាអនិច្ចលក្ខណនៃរូប
ក៏កើតឡើង សេចក្តីធុញទ្រាន់ និង សេចក្តីអបអរក្នុងរូបទាំងឡាយក៏
វិនាសទៅព្រោះ ឧបេក្ខាសមាធិចិត្ត ។ សេចក្តីចាក់បណ្តោយតាមកម្លាំង
ឧបេក្ខាសមាធិចិត្តដែលប្រព្រឹត្តទៅក៏កើតឡើងដែរ ។
   សេចក្តីថ្នឹកចិត្តពិចារណាអនិច្ចលក្ខណៈនៃរូប ជាបដិសង្ខារញាណ ។ លែង
ធុញទ្រាន់ និងលែងអបអរក្នុងរូបទាំងឡាយ ជា សង្ខារូបេក្ខាញាណ ។
   ចាក់បណ្តោយតាមឧបេក្ខាសមាធិចិត្ត ជា អនុលោមញាណ ។ ញាណទាំង
អម្បាលនេះ ចាត់ជាបដិបទាញាណទស្សនវិសុទ្ធ ដោយចំពោះ ។
បុ.   ខ្ញុំស្តាប់បានហើយ ។ បានសេចក្តីថានេះជាលើកទី ៤ ដែលបុគ្គល
ប្រតិបត្តិវិបស្សនាកម្មដ្ឋានបានសំរេច រីឯលទ្ធផល គឺកើតបាននូវ បដិសង្ខារ
ញាណ សង្ខារូបេក្ខាញាណ និងអនុលោមញាណ ។
វិ.   បន្ទាប់ពីនេះ មិនមានកិច្ចថ្មីគួរប្រតិបត្តិ ក្រៅអំពីរក្សាសន្សំសង្ខារូបេក្ខា
ញាណ និងអនុលោមញាណ តែប៉ុណ្ណោះ ល្គឹកណាដែល សោតាបត្តិមគ្គ
មិនទាន់កើតឡើង ។
----25----   
បើបុគ្គលមានសជាតិបញ្ញាខ្លាំងក្លា សង្ខារូបេក្ខាញាណ ក៏មានកម្លាំង
ខ្លាំងក្លា ឯអនុលោមញាណក៏កើតឡើងរហ័សត្រឹមតែ ២ ខណៈ ក៏ល្មម
គ្រប់គ្រាន់ឲ្យសោតាបត្តិមគ្គ កើតឡើងបានក្នុងកាលសម័យដែលបុគ្គល
កំពុងពិចារណាអនិច្ចលក្ខណនៃរូប ។
   បើបុគ្គលមានសជាតិបញ្ញាមិនខ្លាំងក្លាទេ សង្ខារូបេក្ខាញាណក៏មិនមាន
កម្លាំងខ្លាំងក្លា ឯអនុលោមញាណក៏កើតឡើងត្រឹម បរិកម្ម ១ ខណៈ
ក៏រលត់ទៅវិញ ក្នុងកាលសម័យដែលបុគ្គលកំពុងពិចារណាអនិច្ចលក្ខណ
នៃរូប ។ បុគ្គលនោះគប្បីរក្សាសន្សំសង្ខារូបេក្ខាញាណ និង អនុលោម
ញាណ ដែលមានកម្លាំងខ្សោយនោះ ដរាបដល់អស់ថេរវេលា ជាថ្ងៃ
ខែ ឆ្នាំ ទំរាំដល់អនុលោមញាណកើតគ្រប់គ្រាន់បាន ៣ ខណៈ គឺ បរិកម្ម
   ឧបចារ និងអនុលោម ទើបសោតាមគ្គកើតឡើង ។ ហើយសោតា
បត្តិផលក៏កើតក្នងខណៈបន្ទាប់ ។
   បុគ្គលអ្នកឃើញ សោតាបត្តិមគ្គ បានឈ្មោះថា សោតាបត្តិផលបុគ្គល
 ឬ ហៅថា សោតាបន្ន ។ សេចក្តីឃើញមគ្គផលបែបអរិយដូច្នេះ ចាត់ជា
 ញាណទស្សនវិសុទ្ធិ ។
បុ.   តើចិត្តដែលឃើញសោតាបត្តិមគ្គនោះ ប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងដូម្តេច ?
----26----
វិ.   ចិត្ត ដែលឃើញសោតាបត្តិមគ្គនោះ ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងមនោទ្វារ អស់ ៥
ខណៈ ។ ខណៈចិត្តនីមួយៗហៅថា ជវនចិត្ត ។ ជវនចិត្ត បានសេចក្តីថា
ចិត្តស្ទុះទៅកាន់អារម្មណ៍ ។ ជវនចិត្ត ទាំង ៥ ខណៈនោះបានឈ្មោះយ៉ាង
ដូច្នេះ :
      ជវនចិត្ត ទី ១      ឈ្មោះ      បរិកម្មជវន
      ជវនចិត្ត ទី ២      ឈ្មោះ      ឧបចារជវន
      ជវនចិត្ត ទី ៣      ឈ្មោះ      អនុលោមជវន
      ជវនចិត្ត ទី ៤      ឈ្មោះ      គោត្រភូជវន
      ជវនចិត្ត ទី ៥      ឈ្មោះ      មគ្គជវន
   តអំពីមគ្គជវនទៅ ផលជវនក៏កើតឡើង ២ ខណៈទៀត ។ ចំពោះបុគ្គល
ដែលមានសជាតិបញ្ញាខ្លាំងក្លា បរិកម្មជវនមិនកើតឡើងទេ បានសេចក្តី
ថា អនុលោមញាណរបស់លោកកើតតែ ២ ខណៈ គឺឧបចារជវន ១ និង
អនុលោមជវន ១ ឯផលជវនកើតកើនឡើងរហូតដល់ ៣ ខណៈ ។
បុ.   សូមមេត្តា អធិប្បាយបន្តិចទៀតមើល៍ ។
វិ.   បរិកម្មជវន គឺខណៈចិត្តដែលស្ទុះដោយឯកឯងទៅកាន់អនិច្ចលក្ខណ
នៃរូប ព្រោះហេតុនៃសេចក្តីថ្នឹករបស់ចិត្ត ។ ឧបចារជវន គឺខណៈចិត្តដែល
----27----
អែបជាប់ក្នុងអនិច្ចលក្ខណនោះ ព្រោះហេតុនៃឧបចារសមាធិចិត្ត ។
 អនុលោមជវន គឺ ខណៈចិត្តដែលហូរទៅតាមឧបចារជវន ដោយមិនភ្ញាក់
ផ្អើល ទោះបីអារម្មណ៍អនិច្ចលក្ខណនោះហៀបតែនឹងរលត់ទៅក៏ដោយ
ព្រោះហេតុប្រាថ្នាមុតដើម្បីលះកិលេស ។ ( សូមបញ្ជាក់ថា កាលណា
អារម្មណ៍ជិតនឹងរលត់ ចិត្តមែងភ្ញាក់ផ្អើលស្ទុះទៅរកអារម្មណ៍សារជាថ្មី
ទៀត ) ។ គោត្រភូជវន គឺខណៈចិត្តដែលស្ទុះទៅរកអារម្មណ៍ព្រះនិព្វាន
ក្នុងអរិយគោត្រ ជំនួសអារម្មណ៍អនិច្ចលក្ខណក្នុងបុថុជ្ជនគោត្រ ។
មគ្គជវន គឺខណៈចិត្តដែលយកបានព្រះនិព្វានជាអារម្មណ៍ ។ អារម្មណ៍
ព្រះនិព្វាននេះឈ្មោះថា អនិមិត្តវិមោក្ខ ។
បុ.   សូមមេត្តាបំភ្លឺសេចក្តី អំពីអនិមិត្តវិមោក្ខ ផងមើល៍ ។
វិ.   អនិមិត្តវិមោក្ខ បានសេចក្តីថារួចផុតស្រឡះដោយមិនមាននិមិត្តអំពី
សំយោជន៣ ប្រការ គឺ សក្កាយទិដ្ឋិ ១ វិច្ចិកិច្ឆា ១ និង សីលព្វត្ត
បរាមាស ១ ។ លោកធម៌ឯណា ដែលមានមូលដ្ឋានចេញពី សក្កាយទិដ្ឋិ
 វិចិកិច្ឆា និងសីលពត្វបរាមាស លោកធម៌នោះមិនអាចញុំាងសោតាបន្ន
 ឲ្យមានកង្វល់ដោយសារបានឡើយ ពីព្រោះលោកមានអនិមិត្ត ជាអារម្មណ៍
ក្នុងសំយោជននោះ ។
----28----
បុ.   សូមមេត្តា លើកឧទាហរណ៍មើលមើល៍ ។
វិ.   ឧទាហរណ៍ទី ១ :    បុថុជ្ជនទាំងឡាយ តែងសំគាល់យកបច្ច័យ ៤
មកតាក់តែងឲ្យកើតសេចក្តីថ្កុំថ្កើងដល់ខ្លួន ព្រោះហេតុជាប់ស្អិតដោយ
សក្កាយទិដ្ឋិ ចំណែកឯសោតាបន្នវិញ លោកមិនមាននិមិត្តដូច្នោះឡើយ
ព្រមទាំងមិនបានបូលរកកំហុសទៀតផង ។
   ឧទាហរណ៍ទី ២ :     បុថុជ្ជនទាំងឡាយ តែងមានចិត្តរេចុះរេឡើង
 តាមគំនិតរបស់ខ្លួន និងទ្រឹស្តីផ្សេងៗក្នុងជីវិត ព្រោះហេតុជាប់ស្អិតដោយ
វិចិកិច្ឆា ចំណែកឯសោតាបន្នវិញ លោកមិនមាននិមិត្តដូច្នោះឡើយ ប៉ុន្តែ
លោកមាន កម្មស្សគតាញាណ និងព្រះរតនត្រ័យជាទីពឹងក្នុងជីវិត ។
   ឧទាហរណ៍ទី ៣ :  បុថុជ្ជនទាំងឡាំយតែងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរបប
 និងទំលាប់របស់ខ្លួនជាត្រីមុខ ព្រោះហេតុជាប់ស្អិតដោយ សីលព្វត្ត
បរាមាស ចំណែកសោតាបន្នវិញ លោកមិនមាននិមិត្តដូច្នោះឡើយ
ប៉ុន្តែលោកអនុវត្តកិច្ចទៅតាមដំណើររបស់កិច្ចនោះៗ ។
បុ.   ខ្ញុំស្តាប់បានហើយ ។ ខ្ញុំនៅមានសេចក្តីសង្ស័យបន្តិចត្រង់វិបស្សនាញាណ
----29----
ទាំង ១០ ដែលបានកើតឡើងដល់សោតាបត្តិមគ្គបុគ្គល ។ តើសោតា
បត្តិមគ្គបុគ្គលគ្រប់រូប សុទ្ធតែមានវិបស្សនាញាណទាំង ១០ ដូចអធិ
ប្បាយរួចហើយនោះ ឬ ?
វិ.   សោតាបត្តិមគ្គបុគ្គលរូបខ្លះ មានវិបស្សនាញាណត្រឹមតែ ៦ ប៉ុណ្ណោះគឺ
ឧទយព្វញាណ ១ ភង្គញាណ ១ អាទីនវញាណ ១ និព្វិទាញាណ ១
 បដិសង្ខារញាណ ១ និងសង្ខារូបេក្ខាញាណ ១ ពីព្រោះកម្លាំងសជាតិ
បញ្ញារបស់លោកអាចចាត់ទុកជាថ្នាក់កណ្តាល ។
   ចំណែករូបខ្លះវិញទៀត មានត្រឹមតែសង្ខារូបេក្ខាញាណមួយមុខប៉ុណ្ណោះ
ពីព្រោះកំលាំងសជាតិបញ្ញារបស់លោក អាចទុកជាថ្នាក់ខ្ពស់បំផុត ។
បុ.   ខ្ញុំអស់សង្ស័យហើយ ។ សោតាបន្នជាអរិយបុគ្គលទី ១ ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ។
 តើអរិយបុគ្គលទី ២ មានឈ្មោះថាម៉េច ?
វិ.   អរិយបុគ្គលទី ២ មានឈ្មោះថា សកទាគាមិបុគ្គល ។
បុ.   តើសកទាគាមិបុគ្គល មានអារម្មណ៍ព្រះនិព្វានដូម្តេចដែរ ?
វិ.   សកទាគាមិបុគ្គល មានអនិមិត្តជាអារម្មណ៍ដូចសោតាបន្នដែរ ប៉ុន្តែចិត្ត
----30----
របស់លោកមានកង្វល់តិចជាង ពីព្រោះកាលលោកនៅកំពុងចំរើនវិបស្ស
នា លោកកាន់យកអនិច្ចលក្ខណនៃវេទនាជាអារម្មណ៍ ។
បុ.   បានសេចក្តីថា វេទនាក៏មិនទៀងទាត់ដែរ... ។
វិ.   មែនហើយ ។ លោកពិចារណាឃើញកិរិយាមិនទៀងទាត់របស់ ទោ
មនស្សវេទនា និងសោមនស្សវេទនា ក្នុងការដែលវេទនានោះៗកើត
ឡើង ។ ទោមនស្សវេទនា គឺសេចក្តីដឹងខ្លួនថា លំបាកចិត្ត រីឯសោមនស្ស
វេទនា គឺសេចក្តីដឹងខ្លួនថា សប្បាយចិត្ត ។      
បុ.   តើវិធីចំរើនអនិច្ចានុបស្សនានោះ ជាយ៉ាងដូម្តេច ?
វិ.   វិធីចំរើនមានរបៀបប្រហាក់ប្រហែលគ្នា នឹងសោតាបត្តិមគ្គបុគ្គលលោក
ចំរើន ។ ខុសគ្នាត្រង់ថា   កាលសកទាគាមិបុគ្គលពិចារណារកបច្ច័យ
ដែលឲ្យកើតវេទនានោះ លោកពិចារណារកបដិច្ចសមុប្បាទធម៌ទាំងមូល
តែម្តង ។
បុ.   សូមមេត្តា អធិប្បាយអំពីបដិច្ចសមុប្បាទធម៌ បន្តិចមើល៍ ។
វិ.   បដិច្ចសមុប្បាទធម៌ ជាធម៌ផ្តល់កំណើតដល់ជាតិ ។ ជាតិ គឺសេចក្តី
កើតឡើងនៃ ខន្ធ៥ អាយតន ៦ ធាតុ ៦ នាមរូប និងកាយចិត្ត ។
----31----
   ជាតិ ជាបច្ច័យឲ្យកើតទុក្ខមាន ជរា មរណៈ សោក បរិទេវទុក្ខ ទោមនស្ស
និងឧបាយាស ។ រីឯបច្ច័យឲ្យកើតជាតិនោះមាន ១០ គឺ អវិជ្ជា សង្ខារ
 វិញ្ញាណ នាមរូប សឡាយតន ផស្ស វេទនា តណ្ហា ឧបាទាន និងភព ។
បុ.   តើលោកពិចារណា បដិច្ចសមុប្បាទធម៌ ទាំងមូលតាមបែបណា ?
វិ.   លោកពិចារណាតាមបែបជាខណៈចិត្ត ។ លោកបែងចែកអង្គទាំង ១២
 នៃបដិច្ចសមុប្បាទធម៌ ជា ៣ ក្រុមយ៉ាងដូច្នេះ :
   ក្រុមទី ១   មានអង្គ ៣ គឺ អវិជ្ជា សង្ខារ និងវិញ្ញាណ។
   ក្រុមទី ២   មានអង្គ ៧ គឺ នាមរូប សឡាយតន ផស្ស វេទនា តណ្ហា
ឧបាទាន និងភព ។
   ក្រុមទី ៣   មានអង្គ ២ គឺ ជាតិ និងទុក្ខ ។
   ក្រុមនីមួយៗ ប្រព្រឹត្តទៅអស់ ១៧ ខណៈចិត្តក្នុងចន្លោះពេលបេះដូង
កំរើក២ដង ។ សូមបញ្ជាក់ថា ខណៈចិត្តនោះ គឺដឹងតាមព្រះពុទ្ធអង្គ
សាវកកំណត់ដឹងមិនទាន់ទេ ។
   ដូច្នេះ បដិច្ចសមុប្បាទប្រព្រឹត្តទៅ ១ ជុំត្រូវស៊ីពេលអស់ ១៧
ខណៈចិត្ត ៣ ដងត្រូវជា ៥១ ខណៈចិត្ត ។ ក្រុមទី១ ចាត់ជា អតីត ១៧
----32----
 ខណៈចិត្តនៃកាយចិត្តអតីត ។ ក្រុមទី២ ចាត់ជាបច្ចុប្បន្នខណៈចិត្ត នៃ
កាយចិត្តបច្ចុប្បន្ន ។ ក្រុមទី៣ ចាត់ជាអនាគត ១៧ ខណៈចិត្តនៃកាយ
ចិត្ត អនាគត ។
បុ.   សេចក្តីនេះល្អិតពេកណាស់ ។ ខ្ញុំមិនទាន់ឃើញបច្ច័យ ដែលឲ្យកើត
វេទនា ។ សូមមេត្តាអធិប្បាយបន្តិចមើល៍ ។
វិ.   វេទនា ជានាមធម៌ ។ វេទនាកើតក្នុងកាយចិត្ត ។ វេទនាមិនទៀង
 វេទនាឯណាកើតក្នុងអតីត វេទនានោះរលត់ហើយក្នុងអតីត ។ វេទនាឯ
ណាកើតក្នុងបច្ចុប្បន្ន វេទនានោះកំពុងរលត់ក្នុងបច្ចុប្បន្ន ។ វេទនាឯណា
កើតក្នុងអនាគត វេទនានោះនឹងរលត់ក្នុងអនាគត ។ ឆ្លងតាមសេចក្តី
ឃើញដូច្នេះ លោកស្រង់យកបច្ច័យនៃវេទនាពីក្នុងក្រុមទាំង ៣ នៃបដិច្ច
សមុប្បាទធម៌បាន ៥ បច្ច័យគឺ :  អវិជ្ជា ១ តណ្ហា ១ ឧបាទាន ១ ភព ១
និងវិញ្ញាណ ១ ។
បុ.   ហេតុអ្វីក៏លោកស្រង់យកតែបច្ច័យធម៌ ៥ មកពិចារណា ?
វិ.   ពីព្រោះក្នុងបច្ច័យធម៌ ៥ នោះមានបច្ច័យ ៣ ដែលគប្បីលះបង់បាន
គឺ អវិជ្ជា តណ្ហា និងឧបាទាន ។ ចំណែកបច្ច័យធម៌ ២ ទៀតគឺ ភព និង
 វិញ្ញាណ មិនគប្បីលះបង់បានទាំងស្រុងឡើយ ។
----33----
   ភព គឺ កម្មភព និងឧបបត្តិភព ។ ក្នុងកម្មភព គប្បីលះបង់នូអកុសល
កម្ម រីឯក្នុង ឧបបត្តិភព មិនគប្បីបណ្តោយឲ្យកើតក្នុងទីកន្លែងដែលមាន
ទុក្ខ ។
   វិញ្ញាណ គឺជា អព្យាកតចិត្ត ។ វិញ្ញាណ មានតួនាទីមួយចំណែក
គឺសោយអកុសលវិបាកនៃកម្ម ដែលបុគ្គលប្រុងទុកកុំឲ្យមានអកុសល
កម្មឲ្យផលទៅក្នុងអនាគតកាល ។
បុ.   ខ្ញុំស្តាប់បានហើយ ។ ឃើញថា សកទាគាមិមគ្គបុគ្គល ពិចារណារក
បច្ច័យនៃវេទនាក្នុងបដិច្ចសមុប្បាទធម៌ទាំងមូល ។ កាលណាវិសុទ្ធិទាំង ៧
 កើតក្នុងសន្តានលោកហើយ កាលនោះលោកនឹងបានទៅជា សកទា
គាមិផលបុគ្គល ។
   តើអរិយបុគ្គលទី ៣ មានឈ្មោះថាដូម្តេច ?
វិ.   អរិយបុគ្គលទី ៣ មានឈ្មោះថា អនាគាមិបុគ្គល ។
បុ.   តើអនាគាមិបុគ្គល មានអារម្មណ៍ព្រះនិព្វានដូម្តេចដែរ ?
វិ.   អនាគាមិបុគ្គល មានអារម្មណ៍ព្រះនិព្វានឈ្មោះ អប្បណិហិត ។
   អប្បណិហិត បានសេចក្តីថាមិនមានអ្វីជាគ្រឿងដំកល់នូវទុក្ខ ។
----34----
បុ.   សូមមេត្តា អធិប្បាយបន្តិចទៀតមើល៍ ។
វិ.   អធិប្បាយថា អារម្មណ៍ទាំងឡាយណាដែលបុថុជ្ជនមាន ព្រោះហេតុ
ជាប់ស្អិតក្នុងសំយោជន ៥ គឺ សក្កាយទិដ្ឋិ ១ វិចិកិច្ឆា ១ សីលព្វត្តបរា
មាស ១ កាមឆន្ទៈ ១ និងបដិឃ ១ អារម្មណ៍ទាំងឡាយនោះមិនអាច
ដំកល់ទុក្ខក្នុងចិត្តរបស់អនាគាមិបុគ្គលបានឡើយ ។ ឬពោលម្យ៉ាងទៀតថា
ចិត្តរបស់អនាគាមិបុគ្គល រលត់បាត់ស្រេចហើយជាមួយនឹងសំយោជន ៥ ។
បុ.   តើអនាគាមិបុគ្គល បានឃើញសមញ្ញលក្ខណមួយណានៃសភាវធម៌
បានជាចិត្តរបស់លោក រលត់បាត់ជាមួយនឹងសំយោជន ៥ ?
វិ.   លោកបានឃើញ ទុក្ខលក្ខណនៃចិត្ត ។ សេចក្តីឃើញនេះជា ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ ។
បុ.   តើ ទុក្ខ បានសេចក្តីដូម្តេច ?
វិ.   ទុក្ខ បានសេចក្តីថា ប្រព្រឹត្តទៅដោយលំបាកទ្រាំ ។ សភាវណាដែល
កើតមាន សភាវនោះរមែងប្រព្រឹត្តទៅដោយលំបាកទ្រាំ ពីព្រោះសភាវ
នោះត្រូវតែកើតមានឡើង ។ សភាវណា ដែលមិនកើតមាន សភាវនោះ
រមែងប្រព្រឹត្តទៅដោយលំបាកទ្រាំ ពីព្រោះសភាវនោះត្រូវតែរលត់ទៅ
វិញ ។
----35----
   ដូច្នេះ ទោះបីសភាវនោះៗកើតមានក្តី រលត់ទៅវិញក្តី សភាវនោះៗ
 រមែងប្រព្រឹត្តទៅដោយលំបាកទ្រាំទាំងអស់ ។ ហេតុនេះ ប្រសិនបើគិត
ខុសថា សភាវនោះៗជាតួយើង សេចក្តីនេះគឺ " យើងហ្នឹង " មុខជា
ប្រព្រឹត្តទៅដោយលំបាកទ្រាំហើយ ។
   ដូច្នេះ ទុក្ខជាផលរបស់សេចក្តីមិនទៀងទាត់ ពីព្រោះមិនទៀងទាត់
 មានន័យថា ជួនកាលក៏កើតមាន ជួនកាលក៏មិនកើតមាន ។ ឧទាហរណ៍:
 ចិត្តមិនទៀង ចិត្តឯណាមិនទៀង ចិត្តនោះជាទុក្ខ ។
បុ.   សូមមេត្តា អធិប្បាយអំពីចិត្ត បន្តិចមើល៍ ។
វិ.   ចិត្តជាធម្មជាតិរួមគ្នានៃ វេទនា សញ្ញា សង្ខារ និងវិញ្ញាណ ។ ចិត្តមាន
 វេទនា និងសញ្ញា ជាគ្រឿងតាក់តែងឲ្យកើត និងមានអារម្មណ៍ជា
អាហារ ។ ចិត្តមានចេតសិក ( សង្ខារ ៥០ ) កើតរួមជាមួយដើម្បីជំរុញ
កម្លាំងឲ្យចិត្តខ្លាំង ។
   កាលណា អកុសលចេតសិក កើតរួមជាមួយចិត្តណា ចិត្តនោះក៏ក្លាយ
ទៅជា អកុសលចិត្ត ។
   កាលណា សោភណចេតសិក កើតរួមជាមួយចិត្តណា ចិត្តនោះក៏ក្លាយ
ទៅជា កុសលចិត្ត ។
   កាលណា សព្វចិត្តសាធារណចេតសិក កើតរួមជាមួយចិត្តណា ចិត្តនោះ
----36----
ក៏ក្លាយទៅជា អព្យាក្រឹតចិត្ត ដែលលោកដាក់ឈ្មោះហៅថា វិញ្ញាណ ។
   ដូច្នេះ សភាវរួមនៃ វេទនា សញ្ញា សង្ខារ និង វិញ្ញាណ គឺជា ចិត្ត ។
បុ.   តើអនាគាមិមគ្គបុគ្គល ចំរើនទុក្ខានុបស្សនា យ៉ាងដូម្តេច ?
វិ.   ចំរើនទុក្ខានុបស្សនា បានសេចក្តីថា ឃើញរឿយៗតាមកិរិយាប្រព្រឹត្ត
ទៅជាទុក្ខរបស់ចិត្ត ។ ដំបូងលោកឃើញកិរិយាមិនទៀង ២ យ៉ាងរបស់
ចិត្ត ។ មិនទៀងម្យ៉ាង គឺចិត្តកើតឡើងហើយរមែងរលត់ទៅវិញ
មិនទៀងម្យ៉ាងទៀត គឺចិត្តប្រព្រឹត្តទៅម្តងមានទុក្ខ ម្តងមានសុខ ។
 បន្ទាប់មកទើបលោកឃើញថា កិរិយាមិនទៀងនោះរបស់ចិត្ត រមែងជាប់
ដោយកិរិយាជាទុក្ខរបស់ចិត្ត ។ បានសេចក្តីថា ចិត្តឯណាមិនទៀង
ចិត្តនោះជាទុក្ខ ។
បុ.    អម្បាញមិញ បានវិសជ្ជនាថា ចិត្តមិនទៀងទាត់ គឺចិត្តប្រព្រឹត្តទៅ ម្តងមាន
ទុក្ខ ម្តងមានសុខ ។ ស្រាប់តែទាញយកសេចក្តីថា កិរិយាមិនទៀងរបស់
ចិត្តរមែងមានកិរិយាជាទុក្ខតែម្យ៉ាង មិនមានកិរិយាជាសុខសោះ ។
   ប្រការនេះខ្ញុំស្តាប់មិនទាន់បានទេ សូមមេត្តាបំភ្លឺសេចក្តីផងមើល៍ ។
វិ.   ចំងល់នេះ ពន្ធ័សេចក្តីគ្នាហើយ ។ ចិត្តជាទុក្ខនោះ សំដៅយកសេចក្តីថា
----37----
តួចិត្តនោះប្រព្រឹត្តទៅដោយលំបាកទ្រាំ ទោះបីចិត្តនោះប្រព្រឹត្តទៅព្រម
ជាមួយសេចក្តីសុខក៏ដោយ ក៏ចិត្តនោះទ្រាំតាំងនៅមិនយូរប៉ុន្មានជាមួយ
នឹងសេចក្តីសុខនោះឡើយ ហើយក៏រលត់ទៅ ។ ដូច្នេះទុក្ខជាលក្ខណ
គ្រឿងសំគាល់របស់ចិត្ត ពុំសំដៅយកកិច្ចរបស់ចិត្តដែលសោយផលបាប
ទើបមាន ទុក្ខ ឬ សោយផលបុណ្យទើបមានសុខនោះឡើយ ។
   តើសេចក្តីនេះ ល្មមស្តាប់បានហើយឬនៅ ?
បុ.   ខ្ញុំស្តាប់បានហើយ ។ តើអនាគាមិមគ្គបុគ្គល ប្រតិបត្តិអ្វីខ្លះ ?
វិ.   លោកចំរើន ទុក្ខានុបស្សនា ដើម្បីបន្ទោរបង់នូវសុខសញ្ញា ។
បុ.   សូមមេត្តាអធិប្បាយបន្តិចមើល៍ ។
វិ.   អនាគាមិមគ្គបុគ្គល រមែងឃើញរឿយៗនូវទុក្ខលក្ខណរបស់ចិត្ត ។ ចិត្ត
   ជាធម្មជាតិកើតពីវេទនា និងសញ្ញា ប្រកបព្រមហើយដោយសង្ខារ
( ចេតសិក ) និងវិញ្ញាណ ។ រី វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណនោះ
កាលកើតឡើងក៏អាស្រ័យមានរូបកាយកើតព្រមគ្នាផងដែរ មិនអាចលះ
បង់គ្នីគ្នាបានឡើយ ។ ព្រោះហេតុនោះទើបលោករំលឹកដល់ រូបមិនទៀង
----38----
 រូបឯណាមិនទៀង រូបនោះជាទុក្ខ ។ វេទនាមិនទៀង វេទនាឯណាមិន
ទៀង វេទនាឯណាមិនទៀង វេទនានោះជាទុក្ខ ។ សញ្ញាមិនទៀង សញ្ញាឯណាមិនទៀង
សញ្ញានោះជាទុក្ខ ។ សង្ខារមិនទៀង សង្ខារឯណាមិនទៀង សង្ខារនោះ
ជាទុក្ខ ។ វិញ្ញាណមិនទៀង វិញ្ញាណឯណាមិនទៀង វិញ្ញាណនោះ
ជាទុក្ខ ។
បុ.   ព្រោះហេតុតែឃើញ ទុក្ខលក្ខណនៃចិត្តដែលអាស្រ័យជាមួយកាយ
បែបនេះ ទើបលោកបន្ទោរបង់នូវសុខសញ្ញាបាន មែនឬ ?
វិ.   មែនហើយ ។ ព្រោះហេតុតែលោកពិចារណាឃើញផងដែរថា សេចក្តី
សុខដែលបុថុជ្ជនទទួលត្រេកអរនោះ គឺជាអមិសសុខ មិនមែនជាកំពូល
សេចក្តីសុខ គឺសេចក្តីស្ងប់នោះទេ ។ អាស្រ័យពិចារណាឃើញថែមទៀត
បែបនេះ សុខសញ្ញាក៏ថយចុះទៅជាលំដាប់ ។ រីឯអារម្មណ៍ក្នុងកាម
ទាំងឡាយក៏មិនសម្បូរដូចកាលពីមុន ។
បុ.   បន្ទាប់ពីនេះ តើលោកពិចារណាធម៌អ្វីទៀតដែរ ?
វិ.   លោកពិចារណានូវទុក្ខសច្ច ដែលតែងតែបៀតបៀន ចិត្ត និងកាយ ។
----39----
   ចិត្ត និងកាយ ដែលកើតឡើងដោយបដិច្ចសមុប្បាទធម៌នោះ ជារបស់
មិនមានខ្លឹមសារ ។ ទុក្ខលំបាកចិត្តកាយដែលបុគ្គលលំបាកទ្រាំនោះ មិនគឺ
អ្វីដទៃក្រៅអំពីភាពកើតរលត់នៃសភាវធម៌ ជាអនេកខណៈក្នុងអនិដ្ឋា
រម្មណ៍ ។ រយះពេលដែលទុក្ខលំបាកប្រព្រឹត្តទៅយូរ ឬឆាប់ អាស្រ័យ
ដោយរយះពេលដែលអនិដ្ឋារម្មណ៍តាំងនៅយូរ ឬ ឆាប់ ។ អនិដ្ឋារម្មណ៍
តាំងនៅយូរ ឬ ឆាប់ អាស្រ័យដោយកិលេសមានកម្លាំងខ្លាំង ឬ ខ្សោយ
។ អនិដ្ឋារម្មណ៍អស់អំណាចមិនអាចគ្របសង្កត់ចិត្តបាន អាស្រ័យចិត្ត
មិនមានកិលេស ។ ដូច្នេះ កាលណាចិត្តលែងសៅហ្មងដោយ លោភ
ទោស មោហ កាលនោះ អនិដ្ឋារម្មណ៍ ក៏មិនមានកាលយូរ ឬឆាប់
ទៀតឡើយ ទោះបីអនិដ្ឋារម្មណ៍នោះមានច្រើនក្តី មានតិចក្តី ក៏អនិដ្ឋា
រម្មណ៍នោះៗមិនញុំាងចិត្តឲ្យកើតទុក្ខបានឡើយ ។
បុ.       បន្ទាប់ពីឃើញបែបនេះ តើលោកប្រតិបត្តិធម៌អ្វីទៀត ?   
វិ.   បន្ទាប់ពីឃើញបែបនេះ លោកក៏ចំរើនទុក្ខានុបស្សនាបន្តទៅទៀត
ដរាបចិត្តថ្នឹករអិលទៅក្នុងទុក្ខលក្ខណ ដោយមានប្រាថ្នាឲ្យអស់ លោភ
ទោស មោហ ពីក្នុងសន្តាន ។-
----40----
បុ.   ខ្ញុំយល់ទំនងដែលអនាគាមិមគ្គបុគ្គល លោកប្រតិបត្តិធម៌ហើយ ។
   លុះវិសុទ្ធទាំង ៧ កើតក្នុងសន្តានលោកហើយ លោកនឹងបានទៅជា
អនាគាមិផលបុគ្គល ។
   តើអារម្មណ៍ព្រះនិព្វានរបស់អនាគាមិបុគ្គល មានឈ្មោះដូម្តេច ?
វិ.   អារម្មណ៍ព្រះនិព្វាននោះឈ្មោះថា អប្បណិហិតវិមោក្ខ ។ គឺជា
អារម្មណ៍រួចផុតស្រឡះ ដោយមិនមានគ្រឿងតំកល់ទុកនូវទុក្ខ ដែល
ប្រកបជាមួយសំយោជន ៥ ប្រការ ។
បុ.   ខ្ញុំស្តាប់បានហើយ ។ តើអរិយបុគ្គលទី ៤ មានឈ្មោះថាដូម្តេច ?
វិ.   អរិយបុគ្គលទី ៤ មានឈ្មោះថាព្រះអរហន្ត ។
បុ.   តើព្រះអរហន្ត មានអារម្មណ៍ព្រះនិព្វានដូម្តេចដែរ ?
វិ.   ព្រះអរហន្ត មាន " សុញ្ញត " ជាអារម្មណ៍ ។ សុញ្ញត បានសេចក្តីថា
មិនមានអ្នកខ្វល់ខ្វាយ ឬថា មិនមានអ្នកកើតទុក្ខ ។
បុ.   សូមមេត្តា អធិប្បាយបន្តិចមើល៍ ។
វិ.   អធិប្បាយថា អារម្មណ៍ទាំងឡាយណាដែលបុថុជ្ជនមាន ព្រោះហេតុជាប់
-----41----
ស្អិតក្នុងសំយោជន ១០ គឺ: សក្កាយទិដិ្ឋ ១ វិចិកិច្ឆា ១ សីលព្វត្តបរាមាស
១ កាមឆន្ទ ១ បដិឃ ១ រូបរាគ ១ អរូបរាគ ១ មានៈ ១ ឧទ្ធច្ច ១
និងអវិជ្ជា ១ អារម្មណ៍ទាំងឡាយនោះ មិនអាចញុំាងចិត្តរបស់ព្រះ
អរហន្តឲ្យខ្វល់ខ្វាយបានឡើយ ។ ឬ ពោលម្យ៉ាងទៀតថា ចិត្តរបស់ព្រះ
   អរហន្តរលត់បាត់ស្រេចហើយជាមួយនឹងសំយោជន ១០ ។
បុ.   តើព្រះអរហន្តបានឃើញសាមញ្ញលក្ខណមួយណានៃសភាវធម៌ បានជា
ចិត្តរបស់លោករលត់បានជាមួយនឹងសំយោជន ១០ ?
វិ.   លោកបានឃើញអនត្តលក្ខណនៃ ធម្ម ។ សេចក្តីឃើញនេះជា ទិដ្ឋិ
វិសុទ្ធ ។
បុ.   តើអនត្តលក្ខណៈ មានន័យថាម៉េច ?
វិ.   អនត្តលក្ខណៈ មានន័យថា គ្រឿងសំគាល់របស់ធម្ម គឺមិនមែនជា
តួខ្លួន ។ បានសេចក្តីថា ធម្ម ជាធម្មពិតៗ ធម្មមិនមែនជាតួខ្លួនទេ ។
 រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ មិនមែនជា តួខ្លួន ។ តួខ្លួនមិនមាន
ក្នុង រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ទេ ។ តួខ្លួននោះមិនផ្សេងអំពី
----42----
    រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ឡើយ ។ រីឯធម្មទាំងឡាយ
ក៏មិនមែនជាតួខ្លួនដែរ ។ ដែលធ្លាប់ពោលថា " ខ្លួនយើងៗ " នោះគឺពោល
ភាសាសម្មតិ ដែលមានបង្កប់ទុកនូវសេចក្តីប្រកាន់មាំនូវខន្ធ ៥ ។
បុ.   តើ ធម្ម គឺជាអ្វី ?
វិ.   ធម្ម គឺអារម្មណ៍ទាំងឡាយដែលកើតជាមួយចិត្ត ។ ធម្មនោះមាន ៦ គឺ
 បសាទរូប ១ សុខុម ១ ចិត្ត ១ ចេតសិក ១ បញ្ញាត្តិ ១ និងនិព្វាន ១ ។
បុ.   តើអរហត្តមគ្គបុគ្គល ចំរើនអនត្តានុបស្សនា យ៉ាងដូម្តេច ?
វិ.   ចំរើនអនត្តានុបស្សនា បានសេចក្តីថា ឃើញរឿយៗនូវអារម្មណ៍ដែល
កើតជាមួយចិត្ត ថាមិនមែនជាតួខ្លួន ។ បានសេចក្តីថា ឃើញរឿយៗ
នូវបសាទរូប សុខុមរូប ចិត្ត ចេតសិក បញ្ញត្តិ អនិមិត្តវិមោក្ខ អប្បណិ
ហិតវិមោក្ខ ថាមិនមែនជាតួខ្លួន ។
បុ.   តើចិត្ត អាចយកចិត្តជាអារម្មណ៍បានដែរ ឬទេ ?
វិ.   ចិត្តជាធម្ម ដូច្នេះចិត្តអាចយកចិត្តជាអារម្មណ៍បាន ។
បុ.   សូមមេត្តាលើកឧទាហរណ៍មើល មើល៍ ។
----43----
វិ.   ឧទាហរណ៍: ចិត្តគិតថា ចិត្តមិនទៀង ចិត្តឯណាមិនទៀង ចិត្តនោះ
ជាទុក្ខ ចិត្តឯណាជាទុក្ខចិត្តនោះមិនមែនជាតួខ្លួន ។ សូមរលឹកឃើញថា
    ចិត្តជាសភាវរួមនៃ វេទនា សញ្ញា សង្ខារ និងវិញ្ញាណ ។ ដូច្នេះចិត្ត
ក៏អាចគិតបានដែរថា វេទនាមិនទៀង វេទនាឯណាមិនទៀង វេទនា
នោះជាទុក្ខ វេទនាឯណាជាទុក្ខ វេទនានោះមិនមែនតួខ្លួន ។ លុះចិត្ត
   គិតឃើញច្បាស់ហើយ ។ សេចក្តីឃើញច្បាស់នោះជាវិបស្សនាបញ្ញា ។
បុ.   ខ្ញុំស្តាប់បានហើយ តើគប្បីឃើញរឿយៗ នូវគ្រប់ធម្មទាំង ៦ នោះឬ ?
វិ.   គប្បីឃើញរឿយៗនូវ រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ថាមិនមែន
ជាតួខ្លួន ។ សេចក្តីយល់ច្រលំលើ រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ
ថាជា តួខ្លួននោះ គឺយល់ច្រឡំក្នុងសម័យកាលដែលរូប វេទនា សញ្ញា
 សង្ខារ វិញ្ញាណ នោះបានក្លាយទៅជាអារម្មណ៍របស់ចិត្ត ។ ដូចជាយល់ថា
ខ្លួនអាត្មាអញនេះបានសុខជាដើម ក៏គឺព្រោះតែក្នុងសម័យកាលដែលចិត្ត
មានសុខវេទនាជាអារម្មណ៍ ។ មួយទៀត ដូចជាយល់ថា ខ្លួនអាត្មាអញ
នេះពូកែរើសយកបានតែវត្ថុល្អៗ ក៏គឺព្រោះតែក្នុងសម័យកាលដែល
----44----
 ចិត្តមានសញ្ញាជាអារម្មណ៍ ។ មួយទៀត ដូចជាយល់ថា ខ្លួនអាត្មាអញ
នេះជាអ្នកមេគំនិតចេះគិតគូរ ក៏គឺព្រោះតែក្នុងសម័យកាលដែលចិត្តមាន
សង្ខារ ( ចេតសិក ) ជាអារម្មណ៍ ។ល។ សេចក្តីពិត គឺពុំមែនជាតួខ្លួនឡើយ
    ប៉ុន្តែ គឺ រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ឯណោះទេ ដែលជាតួអង្គពិតៗ ។
បុ.   តើសេចក្តីយល់ច្រឡំថាជាតួខ្លួននោះ មានទោសកំហុសយ៉ាងដូម្តេច ?
វិ.   កាលណាយល់ច្រឡំថាជាតួខ្លួន កាលនោះក៏ប្រកាន់មាំថា តួខ្លួនជា
ម្ចាស់របស់ ( កម្មសិទ្ធិ ) ជានិច្ចឥតងាករេ ។ ដូចជាប្រកាន់ចាំក្នុងលើក
ដំបូងថា រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ជាតួខ្លួន លុះដល់លើកក្រោយ
ក៏ប្រកាន់មាំថា រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ នោះជារបស់ខ្លួនថែម   
ទៀត ។ សេចក្តីប្រកាន់មាំបែបនេះ ជាកំហុសរបស់បុថុជ្ជនទូទៅ រីឯ
   លទ្ធផលគឺបានមកវិញនូវទុក្ខលំបាកកាយចិត្តឥតស្រាកស្រាន្ត កាលណា
 រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ នោះប្រាសចាកបាត់ពីតួខ្កួនទៅព្រោះ
សាមញ្ញលក្ខណ ។
បុ.   តើគប្បីធ្វើយ៉ាងណា ទើបឈប់យល់ច្រឡំថាជាតួខ្លួន ?
----45----
វិ.   គប្បីចំរើន អនត្តានុបស្សនា ដើម្បីបន្ទោរបង់នូវ អត្តសញ្ញា ។
បុ.   សូមមេត្តា អធិប្បាយបន្តទៀតមើល៍ ។
វិ.   ចំរើន អនត្តានុបស្សនា លើកនេះ គឺស្រាវយកអនិច្ចលក្ខណ និង
ទុក្ខលក្ខណ ជាសេចក្តីផ្តើម ។
រូបមិនទៀង រូបឯណាមិនទៀងរូបនោះជាទុក្ខ រូបឯណាជាទុក្ខ
រូបនោះមិនមែនតួខ្លួន រូបឯណាមិនមែនតួខ្លួនរូបនោះមិនមែនជារបស់
យើង រូបឯណាមិនមែនជារបសយើង រូបនោះមិនមែនយើង ។
វេទនាមិនទៀង វេទនាឯណាមិនទៀងវេទនានោះជាទុក្ខ វេទនា
ឯណាជាទុក្ខវេទនានោះមិនមែនតួខ្លួន វេទនាឯណាមិនមែនតួខ្លួន
វេទនានោះមិនមែនរបស់យើង វេទនាឯណាមិនមែនរបស់យើងវេទនា
នោះមិនមែនយើង ។
សញ្ញាមិនទៀង សញ្ញាឯណាមិនទៀងសញ្ញានោះជាទុក្ខ សញ្ញា
ឯណាជាទុក្ខសញ្ញានោះមិនមែនតួខ្លួន សញ្ញាឯណាមិនមែនតួខ្លួនសញ្ញា
នោះមិនមែនរបស់យើង សញ្ញាឯណាមិនមែនរបស់យើងសញ្ញានោះ
មិនមែនយើង ។
សង្ខារមិនទៀង សង្ខារឯណាមិនទៀងសង្ខារនោះជាទុក្ខ សង្ខារ
----46----
ឯណាជាទុក្ខសង្ខារនោះមិនមែនតួខ្លួន សង្ខារឯណាមិនមែនតួខ្លួនសង្ខារ
នោះមិនមែនរបស់យើង សង្ខារឯណាមិនមែនរបស់យើងសង្ខារនោះ
មិនមែនយើង ។
វិញ្ញាណមិនទៀង វិញ្ញាណឯណាមិនទៀងវិញ្ញាណនោះជាទុក្ខ
វិញ្ញាណឯណាជាទុក្ខវិញ្ញាណនោះមិនមែនតួខ្លួន វិញ្ញាណឯណាមិនមែន
តួខ្លួនវិញ្ញាណនោះមិនមែនរបស់យើង វិញ្ញាណឯណាមិនមែនរបស់
យើងវិញ្ញាណនោះមិនមែនយើង ។
   កាលចំរើន អនត្តានុបស្សនារឿយៗ យ៉ាងដូច្នេះ អត្តសញ្ញារមែងថយចុះ
ជាលំដាប់ ។
បុ.   សូមមេត្តា បំភ្លឺសេចក្តីអំពី " រូបឯណាជាទុក្ខ រូបនោះមិនមែនតួខ្លួន "
 មើលមើល៍ ។
វិ.   សូមរំលឹកឃើញឡើងវិញថា ទុក្ខគឺសភាវដែលប្រព្រឹត្តទៅដោយលំ
បាកទ្រាំ ឯអនត្តា គឺមិនមែនជាតួខ្លួន មិនមែនជាម្ចាស់របស់ ។
   គប្បីផ្គងវិចារ បញ្រ្ចាសទៅវិញថា បើជាតួខ្លួនមែន ហេតុម្តេចក៏ឃាត់
សភាវដែលប្រព្រឹត្តទៅដោយលំបាកទ្រាំនោះ មិនបានទាល់តែសោះ ។
   ឬ ពោលម្យ៉ាងទៀតថា បើជាតួខ្លួនមែន បើជាម្ចាស់របស់មែន ហេតុម្តេច
----47----
ក៏ទុក្ខនៅតែកើតមានយ៉ាងដូច្នេះ ម្តេចក៏មិនបញ្ជាឲ្យយកតែសេចក្តីសុខ
ម្យ៉ាងបានហើយ ទៅយកថ្វីសព្វបើទុក្ខដែលពិបាកទ្រាំ ?
   ការពិត ទុក្ខំ និងអនត្តានោះ ជាលក្ខណដែលមាននៅប្រចាំជាធម្មតា
របស់ខន្ធ ៥ ហ្នឹងឯង ដែលបុគ្គលមិនអាចត្រួតត្រា បញ្ជាលើបានឡើយ ។
 ហេតុនេះ រូបឯណាជាទុក្ខ រូបនោះមិនមែនជាតួខ្លួន មែនប្រាកដហើយ ។
បុ.   ខ្ញុំយល់ទំនង ដែលអរហត្តមគ្គបុគ្គល លោកពិចារណាធម៌ហើយ ។ លុះ
វិសុទ្ធិទាំង ៧ កើតក្នុងសន្តានលោកកាលណា កាលណោះលោកនឹងបាន
ទៅជា ព្រះអរហន្ត ។
   តើអារម្មណ៍ព្រះនិព្វានរបស់លោក មានឈ្មោះដូម្តេច ?
វិ.   អារម្មណ៍ព្រះនិព្វាននោះឈ្មោះថា សុញ្ញតវិមោក្ខ ។ គឺជាអារម្មណ៍រួច
ផុតស្រឡះ ដោយមិនមានតួខ្លួនជាអ្នកកើតទុក្ខ ។
បុ.   តាមសេចក្តីវិសជ្ជនាកន្លងមក ឃើញថាព្រះអរហន្ត លះបានសំយោជន
 ១០ ប្រការប៉ុន្តែមិនលឺពោលថាលោកបានលះកិលេសប្រភេទណាទេ ។
តើសេចក្តីនេះជាយ៉ាងដូម្តេច ?
----48----
វិ.   សំយោជន សំដៅដល់គ្រឿងបង្វិលសត្វឲ្យប្រព្រឹត្តទៅក្នុងវដ្តសង្សារ ។
   ឯកិលេស សំដៅដល់គ្រឿងបង្វិលវដ្តសង្សារតែម្តង ។ វដ្តសង្សារគឺសេចក្តី
វិលវល់នៃ កម្ម វិបាក និងកិលេស ។ ដូច្នេះបើចិត្ត មិនមានសំយោជន
ហើយ ចិត្តក៏មិនមានអ្វីសំរាប់បង្វិលសត្វឲ្យប្រព្រឹត្តក្នុងកម្មវិបាក និង
កិលេសដែរ ។ បញ្រ្ចាសទៅវិញ បើចិត្តមិនមានកិលេសទេ ចិត្តក៏មិនមាន
អ្វីសំរាប់បង្វិលនូវកម្ម វិបាក និងកិលេស ទុកឲ្យសត្វវិលវល់បានដូចគ្នា ។
ហេតុនេះ កាលបើសំយោជនរលត់អស់ពីក្នុងសន្តានហើយ កិលេសក៏
កើតមិនបានផងដែរ ព្រោះហេតុនោះ ទើបពុំបានពោលអំពីរឿងលះ
កិលេសនោះៗ ។ សូមបញ្ជាក់ថាព្រះអរហន្ត ដែលសំរេចបានពីកិច្ចចំរើន
វិបស្សនាកម្មដ្ឋានតែម្យ៉ាង រមែងលះនូវកិលេសគឺអវិជ្ជា ជាប្រធាន ។
លោកបានឈ្មោះថា សុខវិបស្សកៈ ។
បុ.   តើព្រះអរហន្ត សុក្ខវិបស្សកៈ លោកធ្វើកិច្ចអ្វី ?
វិ.   សំនួរនេះ ជ្រុលហួសហើយ ។
បុ.   ខ្ញុំសូមខមាទោស ។
វិ.   សូមសប្បុរសទាំងឡាយ សន្តោសផងចុះ ។
                     វិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ចប់ដោយសង្ខេប
----49----
បុច្ឆា វិបស្សនា អំពី អដ្ឋង្គិកមគ្គ
បុ.   ឧបាសកឧបាសិកា មានប្រាថ្នានឹងប្រតិបត្តិធម៌តាមធម៌ ។ តើវិសុទ្ធិមគ្គ
ណាមួយ ដែលគួរប្រតិបត្តិដល់ទីរំលត់ទុក្ខ ?
វិ.   វិសុទ្ធិមគ្គ គឺ អដ្ឋង្គិកមគ្គ ។
បុ.   សាធុ ! តើអដ្ឋង្គិកមគ្គ បានសេចក្តីថាដូម្តេច ?
វិ.   អដ្ឋង្គិកមគ្គ បានសេចក្តីថា ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌មានអង្គ ៨ ដែលឧបាសក
ឧបាសិកា គប្បីប្រព្រឹត្តតាមដោយសេចក្តីគោរព ហើយនឹងបានឃើញ
អរិយមគ្គ អរិយផល ។
បុ.   សូមមេត្តារាប់អង្គទាំង ៨ នោះមើល៍ ។
វិ.   អង្គទាំង ៨ នោះគឺ សម្មាទិដ្ឋិ ១ សម្មាសង្កប្ប ១ សម្មាវាចា ១
 សម្មាកម្មន្ត ១ សម្មាអាជីវ ១ សម្មាវាយាម ១ សម្មាសតិ ១ និង
សម្មាសមាធិ ១ ។
បុ.   ខ្ញុំចង់សិក្សាអង្គទាំង ៨ នោះឲ្យបានចេះសិន រួចសឹមខ្ញុំប្រព្រឹត្តតាមឯ
ខាងក្រោយ ។ តើគិតបែបនេះជាសមគួរ ឬមិនសមគួរទេ ?
វិ.   សមគួរហើយ ។ គប្បីសិក្សា ឲ្យបានចេះជាមុនសិន សឹមប្រព្រឹត្តតាម
សេចក្តីចេះឯខាងក្រោយ ។
----50----
បុ.   ឥឡូវ សូមមេត្តាអធិប្បាយអំពី សម្មាទិដ្ឋិ មើល៍ ។
វិ.   សម្មាទិដ្ឋិ បានសេចក្តីថា ដឹងនូវសេចក្តីពិត ៤ យ៉ាងដែលប្រកបក្នុង
 កាយ ចិត្ត ។
ទុក្ខ តែងកើតមានក្នុង កាយ ចិត្ត គឺ បុគ្គលគប្បីកំណត់ដឹង នេះជា
សេចក្តីពិតទី ១ ។
   តណ្ហា ជាហេតុឲ្យកើតទុក្ខក្នុង កាយ ចិត្ត គឺបុគ្គលគប្បីលះបង់នេះជា
សេចក្តីពិតទី ២ ។
   សេចក្តីរលត់ទុក្ខក្នុង កាយ ចិត្ត គឺបុគ្គលអ្នកប្រតិបត្តិគប្បីធ្វើឲ្យជាក់
ច្បាស់នេះជា សេចក្តីពិតទី ៣ ។
   ផ្លូវប្រតិបត្តិ ដើម្បីរំលត់ទុក្ខ ក្នុង កាយ ចិត្ត គឺបុគ្គលគប្បីចំរើននេះជា
សេចក្តីពិតទី ៤ ។
   សេចក្តីពិតទាំង ៤ យ៉ាងនេះ ពិតមែនតែបុថុជ្ជនមិនអាចដឹងជាក់ច្បាស់
ប៉ុន្តែក៏មានទំនងឲ្យដឹងបាន តាមរយះនៃការប្រព្រឹត្តទៅរបស់ កាយ ចិត្ត
 រៀងរាល់ថ្ងៃ ។
បុ.   តើសេចក្តីពិត ៤ យ៉ាងនោះមានទំនងឲ្យបុគ្គលបានដឹងយ៉ាងដូម្តេច ?
វិ.   សូមសង្កេតមើល កាយ ចិត្ត ដែលប្រព្រឹត្តទៅ ។ កាលណាដឹងថាខ្លួនលំបាក
ទ្រាំក្នុង កាយ ចិត្ត បុគ្គលគប្បីកំណត់ដឹងថា នុះហើយជាទុក្ខ ។ កាលណា
----51----
ចង់បានអ្វីប្រកបដោយសេចក្តីអន្ទះអន្ទែងក្នុងកាយចិត្ត ព្រោះអ្វីនោះមិន
សំរេចដូចបំណង បុគ្គលគប្បីកំណត់ដឹងថា នុះហើយជាតណ្ហា ។ កាល
ណាប្រកបការងារនឿយហត់អស់កម្លាំង ហើយប្រាសដេកលង់លក់ទៅ
 លុះភ្ញាក់ឡើង បុគ្គលគប្បីរលឹកដឹងថា ទុក្ខបានរលត់ទៅឯងៗក្នុងកាយ
ចិត្ត កាលពីក្នុងវេលាដេកលក់ ។ រីឯកិច្ចប្រកបការងារនឿយហត់នោះ
បុគ្គលគប្បីយកទំនងថា ជាផ្លូវនាំទុក្ខឲ្យរលត់ទៅឯងៗ ដោយមិនបាន
ប្រតិបត្តិធម៌ ។
   សេចក្តីដឹងតាមទំនងយ៉ាងនេះ អាចញុំាងសទ្ធារបស់ឧបាសកឧបាសិកាឲ្យមាន
កម្លាំងជឿជាក់ក្នុង ទុក្ខសច្ច សមុទយសច្ច និរោធសច្ច និងមគ្គសច្ច ។
បុ.   តើអ្នកដេកលក់បានដឹងសេចក្តីរំលត់ទុក្ខ ឬ ?
វិ.   អ្នកដេកលក់ស៊ប់មិនបានដឹងអ្វីទេ ។ សេចក្តីនោះគ្រាន់តែជាទំនងឲ្យ
ដឹងថា សេចក្តីរលត់ទុក្ខនោះមានមែនពិត ប៉ុន្តែមិនជាក់ច្បាស់ដល់អ្នក
ដេកលក់ឡើយ រីឯចំពោះអ្នកដឹងខ្លួនវិញ ដែលជាអ្នកប្រតិបត្តិធម៌ដោយ
គោរព គឺគេគប្បីធ្វើឲ្យជាក់ច្បាស់បានក្នុងពេលដឹងខ្លួន ។
បុ.   តើកិច្ចប្រកបការងារនឿយហត់អស់កម្លាំង នោះជាផ្លូវនាំទៅកាន់សេចក្តី
----52----
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 13, 2019, 06:15:07 PM
Sadhu

(may Nyom let Atma know if wishing to put it on the ati-page or if she thinks Atma may do it. As she likes)
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 18, 2019, 10:14:10 PM
Having repeated page 22 til 29, having taken short look, it seems that they are different or the page numbering might be, Nyom Cheav Villa . Just thought to ordering that inside the ati-page.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 18, 2019, 10:19:59 PM
កូណាព្រះអង្គ  _/\_ _/\_ _/\_

ខ្ញុំកូណា​ ​ចំលងតាមទំព័រក្នុងសៀវភៅ​ សូមប្រគេន​ព្រះអង្គ​ ដាក់ទៅក្នុង​ ati-Page   _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 18, 2019, 10:36:53 PM
Sadhu and it's good, and the reason of the <span page> to follow the book only. Possible to correct the existent on ati, Nyom.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 18, 2019, 10:38:28 PM
កូណា  _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 20, 2020, 03:03:42 PM
While creating pages for authors and book Atma couldn't find the done work. Is it possible that Nyom Cheav Villa accidentally deleted the page?
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 20, 2020, 04:33:04 PM
 _/\_ _/\_ _/\_

កូណាមិនបានដឹងទេ ព្រះអង្គ រឺ ខ្ញុំកូណាបានភ្លេច
 :o _/\_ _/\_ _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 20, 2020, 04:43:10 PM
Not that problem. Maybe finding a copy somewhere or Nyom still has one.
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 20, 2020, 05:01:23 PM
Kana Bhante _/\_ _/\_ _/\_
 the same This copy book without the Sangha photo.  _/\_ _/\_ _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 20, 2020, 05:20:52 PM
Atma has still the pdf's and pictures, they are also in media on ati.eu, but thought on the transcripion ot the fist 20 pages.

Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 20, 2020, 05:40:22 PM
Atma found the local copy and recreated it: http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/អាចារ្យថាន/ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌ (http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/អាចារ្យថាន/ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌)
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 21, 2020, 01:16:55 PM
Atma has added the author now in the Author list:
http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/index#ជ (http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/index#ជ) and moved and created all files on their proper place.

It still misses a short biography like, date and place of birth, ordained which year, Bikkhu or Samanera, where, preceptor, wat, why, did this and that (wrote this and that), any specials, disrobed why, death, where and circumstances.... (Source, hopefully Upasika Cheav Villa )

Author page in now created:

http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/ជា_ហាំង/index (http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/ជា_ហាំង/index)

Here some short introduction of the content of the book is missing as well.

And the book page of ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌ is now as well on it's place:

http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/ជា_ហាំង/ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌ (http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/ជា_ហាំង/ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌)

Nyom Ieng Puthy , next to a copy of the "Who is the winner..."-book, brought also another book of អាចារ្យ ថាន, given by Nyom Villa, which will then be progressed in same ways:

សច្ឆិកិរិយាកិច្ច (http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/ជា_ហាំង/សច្ឆិកិរិយាកិច្ច)

Sadhu!

Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on February 21, 2020, 06:10:45 PM
Kana Bhante _/\_ _/\_ _/\_

I kana looking for a Short bio wrote by Um Than himself given to his Son. And read by his Grand daughter during Cremation ceremony of Um.
But they did not kept… If possible i kana will try ask Um, Pou, Ming.. all of them relatives.

 _/\_ _/\_  _/\_
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on February 21, 2020, 07:01:35 PM
Sadhu.

As Nyom has read all books, a short "teaser" what the talk is about, and good for what, easy to read for starter or advanced, 3, 4 inspiring sentences, would be good for each book as well.

Similar as on the english autor pages (http://accesstoinsight.eu/en/lib/authors/thanissaro/index).
Title: Re: [km] អាចារ្យថាន - ផ្លូវប្រតិបត្តិធម៌​​ Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on March 10, 2020, 10:59:09 PM
The hand written manuscript of the book ពាក្យ គន្លឹះ ក្នុង ធម៍ (http://accesstoinsight.eu/km/lib/authors/ជា_ហាំង:ពាក្យ_គន្លឹះ_ក្នុង_ធម៍) has been added as image page as well as an image-pdf.

It will patiently wait for transcription here.

Two pages (49 and 50) are missing, maybe Nyom Cheav Villa finds another copy or the original manuscript.
Title: Re: [ati] អាចារ្យថាន Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on March 11, 2020, 05:50:20 PM
Vandami Bhante  _/\_ _/\_ _/\_

I kana had saked Bang Puthy and received the page 49, 50.

 _/\_ _/\_ _/\_
Title: Re: [ati] អាចារ្យថាន Acchariya Than (transcription)
Post by: Dhammañāṇa on March 11, 2020, 06:20:21 PM
Sadhu, are now already added.
Title: Re: [ati] អាចារ្យថាន Acchariya Than (transcription)
Post by: អរិយវង្ស on March 11, 2020, 06:45:27 PM
Sadhu Sadhu Sadhu  _/\_ _/\_ _/\_